کتیبه‌های هیروگلیف اورارتویی از ایران

میراث مکتوب – اورارتو (به ارمنی Ուրարտու – Urartu به آسوری māt Urarṭu; بابلی Urashtu) که بر پایۀ انجیل به آن پادشاهی وان و نیز  پادشاهی آرارات نیز گفته می‌شود، نام تمدّنی در عصر آهن است. از نقطه نظر گستره جغرافیایی، این تمدن در اطراف دریاچۀ ارومیه، دریاچه وان و همچنین بر بلندی‌های ارمنستان قرار داشته‌است. مردم اورارتو از نیاکان گرجی‌ها و ارمنی‌های باستان منطقه بوده‌اند و از حدود ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، تا ۶۰۰ سال پیش از میلاد بر این منطقه حکمرانی داشته‌اند.

خطوط تصویری بسیاری در جهان پس از مصری ها به نام «هیروگلیف» نزد پژوهشگران معروف هستند. یعنی عنوان «هیروگلیف» امروزه دیگر مختص خط تصویری مصری نیست و خطوط تصویری غیرمصری دیگری مانند خطوط تصویری هیتایی و لوویایی و اورارتویی را نیز به نام هیروگلیف می نامند.
در این کتاب، 72 کتیبه هیروگلیف اورارتویی گردآوری، نسخه برداری، قرائت، مستند سازی، ترجمه ، تفسیر و ارائه شده است.
در کتیبه های هیروگلیف، ابتدا جغرافیای سیاسی و تاریخ سیاسی اورارتوها، سپس زبان و خط اورارتویی آورده شده است. بخش های ابتدایی مشابهت بسیاری با کتاب کتیبه های اورارتویی از ایران دارند.
در مقدمۀ کتاب همچنین هیروگلیف اورارتویی معرفی شده است. سپس تاریخچۀ پژوهش بر هیروگلیف اورارتویی و منشا هیروگلیف اورارتویی آورده شده است.
در ادامه هیروگلیف (نشانه های غیروزنی و پس از آن هیروگلیف (نشانه های) وزنی اورارتویی) معرفی شده اند . سپس کتیبه های هیروگلیف اورارتویی در ایران آورده شده که شامل 3 فلز نبشته، 62 سفال نبشته وزنی و 1غیروزنی، 1 گوی نبشته و 5 مهر نبشته می شوند.
چند مورد از نشانه های «هیروگلیف مانند» که گاه به اشتباه هیروگلیف خوانده شده اند نیز در ادامه معرفی شده تا خوانندگان دچار خطاهای معمول و رایج در شناسایی نشانه های هیروگلیف از نمادها نشوند. سپس کتابنامه، تصاویر و جداول نشانه های هیروگلیف که تاکنون شناسایی یا قرائت شده، آورده شده اند.

دارا، مریم، کتیبه های هیروگلیف اورارتویی از ایران، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی، 120صفحه، قطع: وزیری، بها: 150000 ریال، 1397.