به گزارش روابط عمومی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، سخنرانی بهرام گرامی، پژوهشگر و ویراستار مشاور در دانشنامۀ ایرانیکا، به مناسبت بزرگداشت روز اسناد ملی و میراث مکتوب، روز سه‌شنبه 21 اردیبهشت‌ماه 1400، در قالب سومین بخش از یکصد و پنجاهمین نشست مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، در صفحۀ اینستاگرام این مؤسسه پخش شد.
گرامی با اشاره به حضور حدودً 40 سالۀ خود در آمریکا، گفت: از این جهت اظهار نظر من دربارۀ آنچه در ایران جریان دارد از جمله دربارۀ کارهای میراث مکتوب مطلقا قابل مقایسه با نظراتِ کسانی نیست که پیوسته در ایران حضور دارند و با این مؤسسه همکاری می‌کنند.
وی با اشاره به سابقۀ آشنایی خود با مؤسسۀ میراث مکتوب پس از انتشار کتابش با عنوان «گل و گیاه در هزار سال شعر فارسی» در سال 1386 و به واسطۀ مرحوم ایرج افشار، گفت: در همان جلسه که من با آقای دکتر ایرنی آشنا شدم قرار شد که در شصت‌وسومین نشست میراث مکتوب در ترایخ 15 بهمن 1386 سخنرانی کنم. پس از آن بود که دلبستۀ میراث مکتوب شدم ور در سفرهایی که به ایران داشتم به آنجا می‌رفتم و با فعالیت‌های‌شان آشنا شدم.
وی با بیان این که بدون هیچ گونه مجامله کار مؤسسۀ میراث مکتوب کارستان است، افزود: الان مردم به کتابفروشی‌ها مراجعه می‌کنند و دیوان یکی از شاعران گذشته را می‌خرند، اما این دیوان که به این صورت نبوده است. مصحح نسخه‌ها را کنار هم گذاشته و مقابله کرده و با زحمتِ بسیار بالاخره به این نسخۀ تصحیح شده رسیده است. شما تصور کنید که میراث مکتوب در مدت فعالیتش حدود 350 اثر را به این شکل به چاپ رسانده است که هر کدام مسیری طولانی برای تصحیح طی کرده‌اند، از یافتن و دسترسی به نسخه‌ها تا چاپ آن به صورتی آراسته.
وی با اشاره به جنبه‌های تخصصی تصحیح متون، گفت: در گذشته شاید نسخه‌شناسی و تصحیح نسخه مهارتی بوده که افراد به نحوی یاد می‌گرفته‌اند ولی امروز یک رشتۀ تحصیلی بسیار باارزش است.
میراث مکتوب برای من یکی از سه امر چشمگیر در ایران است
وی سه چیز را برای خود که گهگاه به ایران سفر می‌کند چشم‌گیرتر از بقیۀ امور توصیف کرد و گفت: یکی از این سه چیز دانشگاه شریف است که به یاد دارم در سال 2003 تعداد 15 نفر از دانش‌آموختگان آن در آزمون بسیار دشوار دورۀ دکترای دانشگاه استنفورد که شرکت‌کنندگان زیادی هم دارد، پذیرفته شدند. در آن زمان رئیس دپارتمان برق دانشگاه استنفورد گفت در جهان هیچ دانشگاهی، حتی دانشگاه‌های کالیفرنیا یا ام آی تی یا هاروارد، به خوبی دانشگاه صنعتی شریف برای ما دانشجویان را در دورۀ کارشناسی تربیت نمی‌کند. وقتی ایشان می‌گوید هیچ دانشگاهی یعنی دانشگاه شریف دست‌کم در دورۀ کارشناسی رشتۀ برق از خود دانشگاه استنفورد هم بهتر است.
وی دومین مورد را متروی تهران توصیف کرد و گفت: نخستین باری که من مترو دیدم در سپتامبر 1969 (شهریور 1348) بود که دانشجو بودم و ماجراجویانه می‌خواستم اروپا را ببینم. کشور به کشور می‌رفتم و وقتی که متروی لندن را دیدم واقعاً حیرت‌زده شدم. البته متروی لندن خیلی قدیمی است و گویا حدود یا قبل از جنگ جهانی اول ساخته شده است. من در لندن فکر می‌کردم بعضی از ایستگاه‌های مترو خیلی معظم و تو در تو و بزرگ است ولی از ساخت مدرن و شکل منظم متروی تهران که برخی از ایستاگاه‌های آن مثل یک شهر زیرزمینی است، حظ بردم.
وی از میراث مکتوب به عنوان سومین امری که در ایران برای او چشمگیر است نام برد و گفت: به نظر من کاری که مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب انجام می‌دهد به چشم من بسیار بسیار باارزش است. اگر این مؤسسه آن 350 کتاب را به دست خوانندگان نرسانده بود چه بسا بسیاری از آن‌ها همچنان قرن‌ها دور از دسترس باقی می‌ماند.
وی در پایان از جلسات چهارشنبه‌های آخر ماه میراث مکتوب نیز یاد کرد و گفت: حضور در این جلسه انگیزه‌ای در من ایجاد کرده که گاهی سعی می‌کنم بلیطم برای آمدن به ایران برای روزی باشد که بتوانم در این جلسه شرکت کنم. در واقع من در این جلسه گروه بزرگی از ادیبان و فرهیختگان و مترجمان و نویسندگان و اهل قلم و اهل کتاب را در یک‌جا و زیر یک سقف می‌بینم. برای من خیلی مشکل است که بتوانم این افراد را در جاهای دیگر به‌صورت پراکنده ببینم.