
این اثر مشتمل بر سه متن تاریخی است:
1 – تاریخ عثمان پاشا به قلم ابوبکر بن عبدالله در شرح تهاجم عثمانی به قلمرو صفویان در قفقاز و تصرف این مناطق.
2 – نامۀ عوض افندی از دمیرقاپو (دربند) به عثمان پاشا.
3 – گزارش مشروح یورش عثمانی به آذربایجان و تصرف تبریز به فرماندهی عثمان پاشا، به قلم مورخ همراه او، ابراهیم رحیم زاده چاوش.
هر سه متن به جهت آگاهی های ارزشمندی که در خصوص برخورد صفویان و عثمانیان در دورۀ حکمرانی شاه محمد خدابنده (985 – 996 ) و سلطان مراد سوم (982 – 1003) در اختیار می گذارند از جهات مختلف دارای اهمیت هستند.
اگرچه بیشترین ارزش و اعتبار کتاب به جهت آگاهی های تفصیلی دربارۀ کم و کیف برخورد نظامی دو طرف درگیر است؛ با این حال، در این کتاب می توان در کنار آگاهی های نظامی، جغرافیایی و قوم شناسی به وضعیت شهرها، روستاها، راه ها، بناها و نیز چگونگی قتل عام مردم تبریز برخورد.
سلسله صفوی از مهمترین دودمانهای پادشاهی ایران است که از سال 907 تا 1135 بر ایران و بخشی از سرزمینهای مجاور فرمانروایی میکردند. نویسنده در این اثر سعی کرده با استفاده از منابع و مستندات دوره صفویه و پژوهشهای انجام شده درباره این دوره اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران را ترسیم کند. «تاریخ عثمان پاشا» که شرح لشکرکشی عثمانی به قفقاز و آذربایجان (تصرف تفلیس، شروان و تبریز) است و ابوبکر بن عبدالله آن را مکتوب کرده و به کوشش دکتر یونس زیرک فراهم آمده است.
حوادث و رویدادهای این مقطع در فاصله سالهای 986 تا 993 هجری قمری به وجود آمد. تاریخ عثمان پاشا به سفرهای نظامی دوران سلطان مراد سوم به قفقاز، داغستان و تبریز میپردازد. این اثر که از سوی تاریخ پژوهان ترکیه مورد غفلت و بیتوجهی قرار گرفته در سال 2001 ترجمه و منتشر شد و در ایران هم دکتر نصرالله صالحی استاد دانشگاه قزوین از ترکی عثمانی آن را به فارسی برگردانده و مقدمه و تصحیح آن را انجام داده است.
و اما چاپ حاضر برخی اصلاحات و افزوده های تازه است؛ از جمله مقدمۀ یونس زیرک، ترجمۀ مقدمۀ مارینه ایلوریدزه و پیوستی جدید. همچنین سالشمار کتاب تصحیح و تکمیل شده و برخی اشتباهات تایپی و چند مورد افتادگی و افزودگی نیز اصلاح شده است.
چاپ جدید کتاب تاریخ عثمان پاشا با اصلاحات و اضافات در شمارگان 550 نسخه، 341 صفحه به بهای 220000 ریال در سال 1392 از سوی انتشارات طهوری به چاپ رسیده است.