میراث مکتوب- نشست «سیر فهرست‌نگاری نسخ خطی در ایران» با حضوری جمعی ازنسخه‌پژوهان در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی برگزار شد.
حجت‌الاسلام ابوالفضل حافظیان بابلی، نسخه‌پژوه و فهرست‌نگار نسخه‌های خطی، در این نشست به تشریح وضعیت آماری کتابخانه‌های ایران در ارتباط با نسخ خطی پرداخت و گفت: کتابخانۀ آستان قدس رضوی با حدود 45 هزار جلد نسخۀ خطی غیر قرآنی و حدود 22 هزار و 500 جلد نسخۀ قرآن و جزوۀ قرآنی در صدر کتابخانه‌های ایران قرار دارد.
وی افزود: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی در قم با 45 هزار جلد نسخۀ خطی، کتابخانۀ ملی با حدود 40 هزار جلد، کتابخانۀ مجلس حدود 26 هزار جلد، مرکز احیاء میراث اسلامی در قم با حدود 12 تا 14 هزار جلد، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران با رقمی در همین سطح، کتابخانۀآیت‌الله گلپایگانی در قم و کتابخانۀ ملک در تهران هرکدام با حدود 11 هزار جلد، بیشترین میزان نسخ خطی در ایران را در اختیار دارند.
این نسخه‌پژوه و فهرست‌نگار نسخ خطی همچنین از شهرهای تهران، قم و مشهد به ترتیب به عنوان دارندگان بیشترین تعداد نسخ خطی نام برد و افزود: نسخ خطی در شهرهای مختلف پراکنده است و شهرهایی مثل تهران، قم، اصفهان، شیراز، مشهد، کاشان، قزوین، کرمانشاه، خوانسار، همدان، رشت، چالوس، بابل و گلپایگان از جمله شهرهایی هستند که نسخ خطی را در خود جا داده‌اند و فهرستی از آنها چاپ شده است.
حافظیان کتابخانۀ آستان قدس رضوی را پیشتاز فهرست‌نویسی نسخ خطی در ایران خواند و اظهار داشت: نخستین فهرستی که در ایران منتشر شده است مربوط به کتابخانۀ آستان قدس رضوی در سال 1305 است و پس از آن سبک جدیدی در فهرست‌نگاری نسخ خطی در ایران پایه‌گذاری شد و ادامه پیدا کرد.
وی خاطرنشان کرد: من معتقدم کسانی که با علوم حوزوی آشنایی دارند در کار فهرست‌نگاری موفق‌تر هستند و یک دلیل آن نیز این است که اغلب نسخ خطی کتابخانه‌های ایران مربوط به علوم اسلامی است و 60درصد نسخ خطی به زبان عربی، 30 درصد به زبان فارسی و مقداری هم به زبان ترکی است.
او در این خصوص افزود: 60 درصد نسخه‌های خطی کتابخانه‌های ایران مربوط به علوم اسلامی است و 40 درصد باقی‌مانده شامل دیگر علوم مانند علوم انسانی، علوم طبیعی، علوم غریبه و علوم پایه است.
حافظیان به فهرست‌های نسخ خطی چاپ شده از سوی کتابخانه‌های ایران پرداخت و گفت: کتابخانۀ آستان قدس رضوی تاکنون حدود 50 جلد فهرست از منابع خود را به چاپ رسانده است. وی درخصوص کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی تصریح کرد: این کتابخانه، تاکنون 49 جلد فهرست برای کتب خطی به همراه 4 جلد راهنما و 5 جلد فهرست نسخ عکسی چاپ کرده است و 12 جلد فهرست کتب چاپ‌سنگی را نیز آمادۀ چاپ دارد.
او ادامه داد: کتابخانۀ ملی حدود 40 جلد، کتابخانۀ ملک 11 جلد و 2 جلد راهنما، مرکز احیای میراث اسلامی در قم 15 جلد فهرست خطی و 9 جلد فهرست عکسی و کتابخانۀ آیت‌الله گلپایگانی نیز 9 جلد فهرست در 5 جلد قطور را به چاپ رسانده است.
حافظیان خاطرنشان کرد: کتابخانۀ مجلس کتابخانه‌ای است که تا زمان حضور دکتر جعفریان تمام 24 هزار نسخۀ خطی موجود در آن دوره را در 50 جلد فهرست‌نگاری کرده است.