میراث مکتوب- زهرا حیاتی، سخنران این برنامه مقتلالحسینها را بنا به یافتههای عاشوراپژوهان، به دو دسته تاریخی و تاریخی_ داستانی تقسیم میکند و می گوید: بیشترین حجم مقتلهای تاریخی_داستانی، که به زبان فارس
ی نوشته شدهاند، نگاشتههایی از قرن نهم تا قرن چهاردهم هستند. این نگاشتهها را باید از دیدگاه شگردهای ادبی و هنری بررسی کرد.
این پژوهشگر بارزترین و آشکارترین هنرمندیها در حوزه مقتلنویسی را متعلق به حسین واعظ کاشفی در کتاب «روضهالشهدا» میداند و میافزاید: با اینکه نوشته او با انکارها و اعتراضهای بسیار روبهرو بوده است، به سبب هنرورزیها و زبانآوریهای درخور توجه این اثر، مانندهنویسیهای این کتاب فراوان بوده و آن را به سرمنشأ یک جریان در تاریخنگاری ادبی تبدیل کرده است. نمونه این مانندهها، کتابهای «محرق القلوب» و «طوفان البکا» است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه وجوه مشترک این مقتلها، ما را به بحث در باره بلاغت مقتل میرساند، میگوید: البته داستانپردازیهای مقتلهای فارسی در بستر تغییر گفتمان از اسلام سنی به اسلام شیعی نمونههای دیگری هم دارد، مانند کتاب «تاریخ خلفا و مقتل امام حسین علیه السلام» که با داستانپردازی، برای ورود به تاریخ کربلا زمینهچینی کرده است.
این پژوهشگر بیان نمایشی را یکی از شگردهای هنری به کار رفته در این مقتلها عنوان میکند و میافزاید: افسانه ازدواج شهربانو با امام حسین (ع) و نیز افسانه عروسی حضرت قاسم بن الحسن (ع) از نمونههایی است که میتوان نام برد.
زهرا حیاتی، دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی ازدانشگاه تربیت مدرس است. وی که بیشتر به مطالعات و پژوهشهای میانرشتهای میان ادبیات و هنرهای تصویری و نمایشی پرداخته، دارای آثاری تألیفی شامل «مهرویی و مستوری» با موضوع بازآفرینی منظومه خسرو و شیرین در سینما، «افسانه و رسانه» با موضوع بازآفرینی مجموعه هزار و یک شب در سینما و تلویزیون و کتاب فرهنگ تمثیلهای کوتاه در مثنوی با عنوان «من چو لب گویم لب دریا بود» است.
این نشست، ۲۹ شهریور از ساعت ۱۶ تا ۱۸ در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار میشود.
منبع: ایبنا