میراث مکتوب – یکی از مهم ترین آثار تاریخی ایران زمین سنگ نبشته و نقش برجستۀ داریوش بزرگ، شاهنشاه هخامنشی است. این یادمان باشکوه، هشتمین اثر فهرست میراث جهانی است.
سر هنری کرزیک رالینسن، افسر نظامی بریتانیایی، که در دوران سلطنت محمدشاه قاجار به ایران آمده بود، هنگام عبور از دامنۀ کوه بیستون در سال 1835 م / 1251 ه.ق صورتی از سنگ نبشتۀ بیستون تهیه کرد و با خود به انگلستان برد.
رالینسن پس از سال ها تلاش و موفقیت در خواندن سنگ نبشته و رمزگشایی کامل تر خط پارسی باستان، ترجمۀ فارسی آن را آماده کرد و به حضور محمدشاه فرستاد.
حاج میرزا آقاسی دستور داد تا لسان الملک مقدمه ای بر ترجمۀ رالینسن بنگارد. کتاب حاضر به بازخوانی، بازنویسی و تعلیقه نویسی نسخۀ خطی متعلق به لسان الملک و مقایسه با جدیدترین ترجمه اختصاص دارد.
شرح حال داریوش (نخستین برگردان فارسی از نسخه پارسی باستان سنگ‌نبشته بیستون)، هنری كرزیك رالینسن، به‌قلم: محمدتقی لسان الملك، به‌كوشش: مهدی خلیلی، قطع: رقعی، تهران، رسانش نوین، 160صفحه، بها: 100000 ریال، 1396.