میراث مکتوب – ضمیمۀ 40 آینۀ میراث (دوفصلنامۀ ویژه پژوهشهای متن شناسی (دورۀ جدید، سال سیزدهم، ضمیمۀ شمارۀ 40، سال 1394)) با عنوان «معرفی و بررسی دو تصحیح تازۀ شاهنامه (ویرایش نهایی چاپ مسکو و ویرایش دوم شاهنامه به اهتمام جلال خالقی مطلق)» تألیف سجاد آیدنلو منتشر شد.
در چکیدۀ مقالۀ اول این ضمیمه «ویرایش نهایی شاهنامۀ چاپ مسکو – شاهنامۀ فردوسی (ویرایش دوم و سوم چاپ مسکو) به تصحیح و اهتمام گروهی از محققان روسی، زیر نظر مهدی قریب، انتشارات سروش با همکاری دانشگاه خاورشناسی مسکو، 9 ج، 1391 ش.)» آمده است:
شاهنامۀ معروف به چاپ مسکو یکی از مشهورترین تصحیحات حماسۀ ملی ایران است که نخستین بار در فاصلۀ سالهای (1963 – 1971م) در نُه جلد منتشر شد. ویرایش دوم مجلدات اول و دوم آن در سالهای (1350 – 1352 ش) و ویرایش سوم همان دفترها در سالهای (1370 و 1371 ش) چاپ شده است اما ویراست دوم جلدهای دیگر (3 – 9) که در مسکو فراهم آمده بود منتشر نشده بود تا اینکه به همراه دفترهای یک و دو در اختیار استاد مهدی قریب قرار گرفت تا پس از بازنگری کامل ایشان چاپ شود. حاصل کار چهارسالۀ (1375 – 1379) استاد قریب با نام ویرایش نهایی شاهنامۀ چاپ مسکو منتشر شده است که در این مقاله هر نُه مجلد آن در چهاربخش: الف. ضبطها ب. قرائتها، تلفظها و املاها ج. توضیحات زیرنویسها د. چند نکتۀ دیگر، بررسی و پیشنهادیی طرح شده است.
در چکیدۀ مقالۀ دوم این ضمیمه با عنوان «ویرایش دوم شاهنامه به اهتمام جلال خالقی مطلق – شاهنامۀ ابوالقاسم فردوسی، پیرایش جلال خالقی مطلق، تهران، انتشارات سخن، 1393 ، 2 ج» بیان شده است:
شاهنامۀ تصحیح دکتر جلال خالقی مطلق، علمی – انتقادی ترین متن حماسۀ ملی ایران است که پس از پایان انتشار دورۀ هشت جلدی آن، مصحح محترم با استفاده از نسخه های نویافته، تجربیات و یافته های جدید خویش و پیشنهادهای دیگران، ویرایش دوم آن را طی چند سال آماده و چاپ کرده اند. روش کار در ویرایش تازه، همان اصول اساسی تصحیح پیشین است و چند ویژگی یا تفاوتِ آن با متن قبلی عبارت است از: افزایشِ شمار نسخه های مبنای تصحیح به بیست و یک دستنویس به ویژه بهره مندی فراوان از نسخۀ سن ژوزف، توجه بیشتر به املای واژه ها، دقت در رسم الخط ترکیبات، حرکت گذاری کامل تر کلمات، انتخاب صورتهای کهن تر، آوردن شکل کامل تر کلمات و ترکیبات، نشانه گذاری نگارشی مفصل تر و بردن چهل و هفت بیت دیگر به متن و رسیدن تعداد بیت های شاهنامه به 49935 بیت. در این مقاله با بررسی کامل و بیت به بیت این ویرایش، در سه بخش 1. ضبطها 2. قرائتها و تلفظها 3. چند نکته از پیشگفتار؛ ملاحظات و پیشنهادهایی مطرح شده است.
فهرست مطالب
ویرایش نهایی چاپ مسکو/9
ویرایش دوم شاهنامه به اهتمام جلال خالقی مطلق/ 67
آینۀ میراث (دوفصلنامۀ ویژه پژوهشهای ادبی و متن شناختی)
صاحب امتیاز: مرکز پژوهشی میراث مکتوب
مدیرمسئول: اکبر ایرانی
سردبیر: مجدالدین کیوانی