میراث مکتوب- به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، کتاب «متون پيشا اسلامي موجود در كتابخانه آستان قدس رضوي(نسخه‌هاي خطي و چاپ سنگي)» بر اساس متون ميراثي غيراسلامي گنجینه رضوی، منتشر شد.
این سازمان در تداوم مسير دستيابي به هدف مرجعيت علمي آستان قدس رضوي و انجام رسالت ديرين خود، مبني بر معرفي ميراث گران‌بهاي موجود در گنجينه رضوي، اقدام به انتشار این کتاب به کوشش فاطمه جهان‌پور و با همکاری انتشارات «فروهر» در سال ۱۴۰۳، کرد.
در بخش نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی، آثار خطی دست‌نویس و چاپ سنگی بسیاری با موضوعات متنوع نگهداری می‌شود که در میان آن‌ها، کتاب‌هایی با محتوای تاریخ و فرهنگ و باورهای دینی مربوط به دوره باستان ایران نیز یافت می‌شود.
این آثار، دایره‌ای وسیع از مضامین دینی، تفسیری، کلامی، فلسفی، کشف و شهودی، عرفانی، تاریخی، ادبی، آئینی، گاهشماری و تقویم، فرهنگ لغات و…، را شامل می‌شود که با انواع خطوط باستانی، میانه و جدید همچون خط اوستایی، پهلوی، فارسی زرتشتی و فارسی نو، نوشته شد‌ه‌اند.
در این حوزه، ۱۲۰ جلد کتاب شامل ۲۹ نسخه خطی و ۹۱ نسخه چاپ سنگی در گنجینه رضوی وجود دارد که برخی از آن‌ها در کتابخانه‌های وابسته به این آستان مقدس همچون کتابخانه وزیری یزد، هرندی کرمان و…، نگهداری می‌شود.
این کتاب‌ها را می‌توان بر مبنای محتوایشان به پنج دسته اعم از متونی با محتوای دینی، متون فارسی زرتشتی، متون سنت زرتشتی، متون آذرکیوانی و متون متفرقه شامل لغت‌نامه و آموزش زبان پهلوی، تقسیم کرد.
با هدف معرفی کامل این متون، تمامی اطلاعات مربوط به آن‌ها اعم از موضوع، محتوا، مؤلف، کاتب، نوع خط، شیوه‌های نگارش، تاریخ کتابت، حاشیه‌نویسی‌ها و همچنین ویژگی‌های ظاهری نسخه مانند نوع کاغذ، جلد، شیرازه، صفحه‌آرایی، تعداد صفحات و اوراق، تصاویر موجود در نسخه، اثر مُهر و سجع آن‌ها، تزئینات به‌کار رفته و نیز شیوه دستیابی کتابخانه به این نسخ همچون وقف، اهدا و یا خریداری استخراج شده و به صورتی جامع در قالب این کتاب گرد آمده است.
گفتنی است، کتاب متون پيشا اسلامي موجود در كتابخانه آستان قدس رضوي، با ۵۰۶ صفحه و بهای ۷۰۰ هزار تومان، در شمارگان ۳۰۰ نسخه در قطع وزیری به زیور چاپ آراسته شده است.
منبع: گنجینه رضوی