میراث مکتوب – ناقوس مرگِ اسطوره از ۲۵۰۰ سالِ پیش تاکنون بارها به‌صدا درآمده است، اما هربار اسطوره با نیرویی تازه و در هیئتی دیگر سربرآورده، و بقای خود را استمرار بخشیده است؛ چرا؟
منتقدان اسطوره و کسانی که فقط بر کارکردهای نامطلوب آن در جهان معاصر انگشت می‌گذارند هنوز هم کم نیستند، اما تقریباً هیچ‌یک از آن‌ها برای سؤال پاسخی ندارند که چرا اسطوره‌ها در دنیای مدرن و پسامدرن کنونی هم‌چنان به حیات خود ادامه می‌دهند و تولید و بازتولید می‌شوند.
اگر اسطوره‌ها آن‌طور که شماری از نظریه‌پردازان اعتقاد دارند نوعی علم ابتدایی و یا نوعی دین ابتدایی‌اند، در دوران ما و پس از به کرسی نشستن علم و دین پیشرفته، راز ماندگاری وبقای آن‌ها چیست؟
آیا فقط توهماتی شیرین و تسکین‌دهنده‌اند که در دنیای توفانی، آرامشی خوش و غیرمسئولانه را به ما هدیه می‌دهند؟
و یا سرنخ‌هایی هستند که ما را در جست‌وجوی معنای زندگی یاری می‌دهند و با ما از یک شب بلند طولانی سخن می‌گویند که از نیاکان پیش از تاریخمان تا به امروز تاب‌اش آمرده‌ایم؟ اسطوره با علم، عقل، هنر، دین و عاطفه چه نسبتی دارد؟ قهرمانان اسطوره‌ای کیستند و شباهت حیرت‌انگیز آن‌ها از کجا ناشی می‌شود؟ و سرانجام، اسطوره در دنیای معاصر چه جایگاهی دارد؟
مؤلف در مقدمۀ کتاب می نگارد: این کتاب، حاصلِ سالیانی از عمر من است که صرف ترجمه، تحقیق، تأمل و تدریسِ اسطوره‌شناسی شده است. در این سال‌ها، در جریان مصاحبه‌های متعدد و در کلاس‌های درس و سخنرانی‌ها و کارگاه‌ها، همواره با این‌قبیل پرسش‌های مخاطبان روبه‌رو بوده‌ام. سعی کرده‌ام، به‌زبانی تا حدّ امکان ساده، مباحثی را که در حوزه‌ی مبانی اسطوره‌شناسی مطرح شده‌اند جمع‌بندی و عرضه کنم. یقیناً، خواننده پاسخِ همه‌ی پرسش‌ها را در این مختصر نخواهد یافت، چراکه این کار در حدّ بضاعت من و این کتاب نیست. امّا، با توجه به نبودِ یک کتاب مناسب در زمینه‌ی مبانی اسطوره‌شناسی، امیدم این است که بتواند مدخلی برای تأمل و غوری بیش‌تر در این حوزه‌ی به‌گمانم مهمِ معرفت بشر باشد.
نمی‌توانم انکار کنم که پاسخ جوزف کمبل (اسطوره‌شناس معروف آمریکایی) به بیل مویزر، در آغاز کتاب «قدرت اسطوره»، بهترین پاسخی است که، در این مورد، تاکنون شنیده‌ام. وقتی مویزر می‌پرسد: «چرا اسطوره‌ها؟ چرا باید نگرانِ اسطوره‌ها باشیم؟ آن‌ها بر زندگیِ من چه تأثیری دارند؟»، کمبل چنین پاسخ می‌دهد:
نخستین پاسخِ من این است: راهت را ادامه بده، زندگی‌ات را بکن، زندگیِ خوبی است، تو به اسطوره نیاز نداری. من عقیده ندارم که باید به موضوعی علاقه‌مند بود صرفاً به این دلیل که گفته می‌شود موضوعِ مهمی است. من به نوعی گرفتارشدن در دامِ جذبه‌ی یک موضوع اعتقاد دارد، امّا با یک معرفیِ درست خواهید دید که اسطوره، شما را در کمندِ خود اسیر خواهد کرد، بنابراین باید دید چنان‌که شما را در کمندِ خود اسیر کرد، چه کاری برایتان انجام خواهد داد.
کتاب «مبانی اسطوره‌شناسی» نوشته‌ی «عباس مخبر» و شامل هشت فصل به نام‌های «بسترهای شکل‌گیری اسطوره»، «اسطوره، افسانه، »قصه‌ی پریان«، رویکردها و نظریه‌های اسطوره‌شناسی»، «اسطوره‌شناسان نامی»، «اسطوره، علم و دین»، «اسطوره و هنر»، «قهرمان در اسطوره» و «اسطوره و دنیای معاصر» است.
مُخبر، عباس، مبانی اسطوره‌شناسی، تهران، مرکز، 306 صفحه، قطع : رقعی، بها: 295000ریال، 1396.