فخرالدين، لطایف الطوایف را در ۱۴ باب ، ۱۱۰ فصل و با ۷۰۹ حکايت لطيف فراهم آورده است. حکايات او اگرچه به معناي مصطلح «طنز» به حساب نمي آيند، اما مضاميني فرح انگيز و سرورآفرين دارند و بر چهره هر خواننده اي خصوصاً خواننده اي که در آشوب هرج و مرج هاي قرن دهم، گرفتار عسرت و اندوه است، لبخند مي نشاند.
فخرالدين به روزگار تيموريان مي زيست. به بيان بهتر در ايام پاياني سلطنت جانشينان تيمور، ايامي که تحت عنوان دوران هرج و مرج شناخته مي شود. جامعه ايراني که از کشاکش اميران و واليان و حاکمان مناطق در رنجي جانکاه بود شايد هيچ چيزي به اندازه نگارش و انتشار کتابي شادي بخش نمي توانست به دادش برسد. از اين جهت، شايد بتوان فخرالدين علي صفي را از جمله «ظرفا» دانست.
صفی که صاحب آثار متعددی از جمله کتاب معروف و مهم رشحات عین الحیات است، در سال 939 پس از طی دورانی دشوار و آشوب زده، لطایف الطوایف را با نثری روان به نگارش درآورد تا با «لطایف و نکات و ظرایف و حکایات» آن اوقات خوشی برای اطرافیان و میزبانان خود فراهم آورد. او می‌خواست در دل شرایط بسیار سخت و طاقت‌فرسای زندگی اجتماعی، به مدد ادبیات زمینه‌ای برای نشاط و شادمانی و در عین حال نقد اجتماعی فراهم کند. این کتاب حاصل تلاش اوست که افزون بر ارزش‌های ادبی و درون‌مایۀ نشاط‌انگیز و سرگرم‌کنندۀ خود، از حیث اطلاعات تاریخی هم گفتنی‌های بسیار دارد.
او لطایف الطوایف را در آخرین سال زندگی خود پس از عمری مطالعه و وعظ و تألیف و تجربه نوشت. او این اثر را با ذهنیتی منضبط و با ترتیب و طبقه بندی شایان توجه در چهارده باب و 110 فصل و در مجموع با 709 حکایت تنظیم کرده است.
در لطایف الطوایف گروه‌های مختلف مردم، حتی آنها که بی‌نام و نشان‌اند نیز حضور دارند. به هر حال کتاب لطایف الطوایف کتابی طنز و مطایبۀ ساده نیست، بلکه در قالب حکایات و لطایف و امثال و حکم و گزین‌گویه‌ها می‌کوشد ذهن و زبان خواننده را غنا و طراوت بخشد.
فهرست مطالب این کتاب به شرح زير است:
در بیان بعضی از مطایبات حضرت پیامبر با وصی خود و اولاد و اصحاب
در بیان بعضی از نکات شریفه و حکایات لطیفۀ ائمۀ معصومین
در ذکر حکایات لطیفۀ ملوک و نکات ظریفۀ سلاطین
در لطایف امرا و مقربان و ظرایف وزرا و ارباب دیوان
در لطایف ادیبان و منشیان و ندیمن و سپاهیان و دلیران در مناظرۀ پادشاهان
در لطایف اعراب و نکات فصحا و بلغا و ذکر حکم و امثال ایشان
در لطایف و مواعظ مشایخ طریقت و علما و قضات و فقها و اصحاب تذکیر
در لطایف حکمای متقدمین و متأخرین و حکایات عجیبۀ معبرین و منجمین
در لطایف شعرا و بدیهه گفتن ایشان در محل‌ها و ذکر بعضی از عجایب صنایع شعری و غرایب بدایع فکری
در لطایف ظریفان از مردان و زنان
در حکایت و لطایف بخیلان و پرخوران و طفیلیان
در لطایف طامعان و دزدان و گدایان و کوران و کران
در لطایف کودکان و غلامان و کنیزکان زیرک و تیزفهم
در لطایف و حکایات ابلهان و کذابان و مدعیان نبوت و دیوانگان.
اين كتاب به بهاي 115000 ريال منتشر شده است.
فخرالدین علی صفی: از لطافت‌های زندگی لطایف و حکایت های لطایف الطوایف ، به کوشش: شهاب‌الدین عباسی، تهران، مروارید، 221 صفحه، 1393.