قرائیم به قلم رحمتی

میراث مکتوب – قرائیم، یکی از کهن‌ترین فرقه‌های موجود یهودیت پس از جریان رسمی آن ـ ربانیان ـ می‌باشد که در میانهٔ قرن دوم شکل گرفت و بعدها به عنوان جریانی غالب در میان برخی مراکز یهودی ایران مورد پذیرش قرار گرفت. نکته مهم درباره فرقه قرائیم، تأثیرپذیری آنها از کلام اسلامی و تعاملشان با جریان کلامی معتزله است. محمدکاظم رحمتی، در مقاله‌ای با عنوان «فرقۀ قرائیم و کلام اسلامی» که آن را در شمارۀ اخیر تاریخ و تمدن اسلامی به چاپ رسانیده، ضمن بررسی تاریخچه شکل گیری و تکوین قرائیم، برخی وجوه تأثیرپذیری قرائیم از کلام اسلامی را مورد بحث قرار داده است.
دیگر عناوینی که در شماره شانزدهم نیمسال نامه علمی ـ پژوهشی تاریخ و تمدن اسلامی به چاپ رسیده عبارتند از:
شورش و گروش: قبطیان مسیحی و حاکمان مسلمان در مصر سده‌های دوم و سوم هجری/ معصومعلی پنجه
ابوالحسن خرقانی و آیین جوانمردی/ پروانه عروج‌نیا
بررسی واژه شناختی و معناشناختی روستا و رُستاق در دوره اسلامی تا سده هفتم هجری/ الهام امینی کاشانی و قنبرعلی رودگر
تنوع و تکامل پرتابه های جنگی در دوره اسلامی/ محمد نورمحمدی و حسین بیاتلو
الناصر لدین الله : خلیفه هوشمند و مدبر عباسی/ محبوبه شرفی
شَدّ و مجلس شَدّ/ امین مهربانی
نقش دین در روابط سیاسی ـ نظامی خانات قپچاق و ایلخانان/ صالح پرگاری و مریم محمدی
هندوان و آیین محرم در دکن/ محسن معصومی
نیمسال نامه علمی ـ پژوهشی تاریخ و تمدن اسلامی (سال هشتم، شماره شانزدهم)؛ صاحب امتیاز: دانشگاه آزاد اسلامی؛ مدیرمسئول و سردبیر: هادی عالم‌زاده؛ قطع وزیری؛ ۱۹۰+۱۱ صفحه؛ ۲۰۰۰۰ ریال