میراث مکتوب- گنجینه ای از قدیمی ترین نسخ خطی نهج البلاغه دربرگیرنده خطبه ها و نامه های امام علی (ع) در مخزن نسخ خطی و نادر کتابخانه ملی ایران نگهداری می شود و کتابت قدیمی ترین نسخه نهج البلاغه مربوط به رمضان سال 521 هجری قمری است.
نسخه خطی «نهج البلاغه» گردآوری شده توسط بوالحسن محمدبن حسین بن موسی مشهور به سید رضی و شریف رضی است تاریخ کتابت رمضان 521 هجری قمری است و کاتب این نسخه قدیمی محمد بن ابوالقاسم بن موسی بن خلیل نوشته شده است. حواشی این نسخه نفیس به دست خط سید حیدر آملی در سال 708 هجری قمری است و این نسخه از جهت قدمت اهمیت دارد.
یکی دیگر از نسخه های نفیس «نهج البلاغه» متعلق به سال 631 هجری قمری است و بن اسعدبن محمدبن شعروه کاتب این نسخه است که به خط محقق و نسخ بر روی کاغذ سمرقندی نوشته شده است.
صفحات متعدد این نسخه دارای مذهب مرصع با طرح های اسلیمی و ختایی با جداول متداخل و تسمه زرین و گره سازی زنجیری است که به زرولاجورد به خط نسخ «منها»،«وله علیه السلم»و یا «ومن خط به له علیه السلم» کتابت شده، در آغاز برخی خطبه ها نیز شمسه مذهب مرصع با شرفه های کوتاه مشاهده می شود و در صفحات اختتام مذهب مرصع با کتیبه های مضاعف متناظر صدرو ذیل، شمسه‌های مذهب مرصع که به زر و لاجورد رنگه نویسی شده است.
از دیگر نسخ نفیس خطی «نهج البلاغه» می توان به کتابت علی بن محمد زید اشاره کرد این کتاب متعلق به سال 704 هجری قمری و خط نسخ و کاغذ سمرقندی است.
تزئینات این نسخه نفیس با جلد تیماج دو رویه عنابی و قهوه‌ای روشن، دارای جدول به زر، آغاز نسخه یک صفحه سراسر مذهب با شمسه و دوکتیبه، عناوین ومؤلف رنگه‌نویسی سفید ابی محرر، عناوین رنگه‌نویسی محررجلی به زر از دوره ایلخانی، نشان‌ها به زر است. این نسخه از جهت قدمت و تزئینات اهمیت دارد.
«دعاءالصباح» علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) از دیگر نسخ خطی است که کتابت آن محمدرضا تبریزی است. خط نسخ و کاغذ ترمه است و تزئینات متن در سرفصل ها با مرکب قرمز، درصفحات اول و دوم میان سطور طلا اندازی، در بقیه صفحات میان سطورخطوط افقی زر و مشکی جدول دور سطور زر وسیاه و قرمز و آبی، جدول خارجی زر و مشکی است.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه ملی