میراث مکتوب- نوشتههای شرعی (قبالهها/ وثائق) همچون سایر اسناد، مدارک و نسخ خطی، به عنوان بخشی از هویّت ملّی و اسناد تاریخی کشور، بسیار ارزشمند و مهم است.
در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، از ابتدای تأسیس مجلس شورای ملّی تا امروز اسناد متنوعی تولید و گردآوری شده است که دستهای از آنها با عنوان “اسناد خریداری شده” در بین سالهای 1388 تا 1397 از طرف چند فرد خاص و مجموعهدار به مجلس ارائه شده است. این اسناد مربوط به نقاط مختلف کشور بوده و این فهرست فقط به اسناد دو منطقه زنجان و فارس اختصاص یافته است. اسناد زنجان در سال 1390 و اسناد فارس در نیمۀ دوم سال 1397، فهرست شد.
در بررسی مجموعۀ حاضر که در حدود هزار فقره سند مربوط به دورۀ قاجار است و در راستای همین سیاست، ساماندهی شده است، تعداد قابل توجهی از محاکم شرع فارس و زنجان شناسایی شدهاند که سه محکمه در زنجان و بیست و دو محکمه در شیراز است که اکثریت آنها در کتب تاریخی معرفی نشدهاند.
همچنین در این بررسی آشکار شده است که از چند محکمه که چندین هزار قباله تولید کردهاند، فقط حدود صد فقره بجا مانده است. از همین جاست که اهمیت خریداری، ساماندهی، فهرستنویسی و البته انتشار چنین فهرستها و مجموعههایی و فراهم آوردن زمینۀ تحقیقات عمیق در مورد این میراث فرهنگی بیش از پیش مشخص میشود.
فهرست مجموعه قبالههای اسناد محاکم شرع فارس و زنجان در کتابخانه مجلس شورای اسلامی (دورۀ قاجار)، به کوشش امید رضایی، سال چاپ: 1398، شمارگان: 300، تعداد صفحات: 442 صفحه، قیمت: پانصد هزار ریال، ناشر: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
منبع: پایگاه کتابخانۀ مجلس