میراث مکتوب – رضی الدین ، عبدالله محمد بن ابی بکر بن عثمان امامی هروی از شاعران و دانشمندان سدۀ هفتم هجری و از شاعران معروف عهد ایلخانی و معاصر شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی و خواجه مجدالدین همگر فارسی است. در کرمان نشو و نما یافته و در علوم عربیه و روش سخن کمال مهارت داشته و صاحب دیوان است. سال ولادتش معلوم نیست. در نام و تاریخ درگذشت وی، تذکره نویسان و ارباب تاریخ و سیر اختلاف کرده اند و به نظر می رسد بیشتر مطالب دربارۀ او، از تذکرة الشعراء دولتشاه اخذ شده باشد.
شرح قصیدۀ ذوالرمه ، اثر شاعر برجسته دورۀ ایلخانی ، امامی هروی یکی از هزاران میراث مکتوب ماست که به شرح قصیدۀ یکی از شعرای مشهور عرب دورۀ اموی پرداخته است. مصححان با توجه به علاقۀ شخصی و راهنمایی و پیشنهاد زنده یاد استاد عبدالحسین حائری و نظر به اهمیت این قصیده و ارزش این شرح جامع و کامل درصدد تحقیق و تصحیح آن برآمدند.
امامی از جمله شاعران بزرگی است که در سدۀ هفتم ق، شیوۀ شاعران مشرقی و حتی زبان و غالب و ترکیبات و مضامین شعری آنان را در نظم قصاید خود حفظ کرد و مانند غالب آنان مداح زبردست و غزلسرای خوش سخنی است و در عین حال بنا بر ذوق اهل زمان ، گاه به بیان خود، چاشنی عرفان می دهد. از دیوان وی که شامل مدائح سلاطین و امراء و وزراء عهد در هرات و کرمان و اصفهان است. نسخه هایی در دست است و تا حدود 2400 بیت یا اندکی بیتشر ، از قصیده و غزل و رباعی و ترجیع بند و ترکیب بند دارد.
مصححان در این رساله ، پس از تصحیح و اعراب گذاری اشعار و شروح دیگر قصیده کوشیدند با مطابقت دو نسخۀ موجود، یک متن صحیح و منقح و دقیق ارائه نمایند. این رساله در سه بخش تدوین شده در فصل سوم نیز این شرح، با مقایسۀ سایر شرح های موجود مورد تصحیح قرار گرفته است.
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:
پیشگفتار
مقدمه
شرح حال امامی هروی
مذهب امامی
جایگاه علمی، ادبی
امامی هروی و امامی کرمانی
امامی و سعدی
امام رضا (ع) در شعر امامی
آثار
شرح حال ذوالرمه
مذهب ذوالرمه
ذوالرمه و کتابت
جایگاه ادبی
قصیدۀ بائیۀ ذوالرمه
معرفی نسخه ها و توضیحات دیگر
شیوۀ تحقیق و تصحیح
شرح قصیدۀ بائیۀ ذوالرمه
تصویر نسخه های خطی
نمایه ها
آیات
ابیات
کتابنامه
محمد بن ابی بکر امامی هروی، شرح قصیدۀ بائیۀ ذوالرمه، تصحیح و تحقیق: علی باقر طاهری نیا، علی مصطفی نژاد، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 153 صفحه، قطع: وزیری، بها: 250000 ریال، 1396.