میراث مکتوب – شب شهریار عدل سه‌شنبه دهم شهریورماه به کوشش مجله فرهنگی و هنری بخارا در کانون زبان فارسی وابسته به بنیاد زنده‌یاد محمود افشار یزدی برگزار می‌شود.
در این بزرگداشت باستان‌شناس شهیر، دکتر هایده لاله (عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران)، پروین ثقه الاسلامی(مدیر کاخ موزه گلستان)، سیدمحمد بهشتی (رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری)، کارلو چرتی (رایزن فرهنگی سفارت ایتالیا در تهران)، حکمت‌الله ملاصالحی(عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران)، کامران عدل(عکاس)، دکترعلیرضا انیسی(عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی)، دکتر شهرام زارع(پژوهشگر) و علی دهباشی(مدیرمسئول مجله بخارا) سخنرانی خواهند کرد. همچنین در این مراسم مستندی درباره شهریار عدل نمایش داده خواهد شد.
نگاهی به زندگینامه شهریار عدل
شهریار عدل متولد 14 بهمن 1322 شمسی در تهران بود. وی تحصیلات ابتدایی و سه سال نخست دبیرستان خود را در تهران گذراند و از سال 1338 شمسی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت. وی تحصیلات دانشگاهی خود را در مدرسه عالی علوم تاریخی در سوربن دنبال کرد و همزمان تاریخ عمومی هنر، باستان‌شناسی مشرق‌زمین و تاریخ هنرهای دوره اسلامی را در مدرسه موزه لوور ادامه داد. عدل به مدرسه معماری پاریس- بوزوار نیز رفت. پس از آن دکترای خود را در رشته تاریخ ایران و آسیای میانه گرفت. موضوع رساله وی «فتوحات همایون» بود که دربرگیرنده تاریخ جنگ‌های شاه عباس در سال 1707 هجری در خراسان و فتح هرات است.
پروفسور عدل، عضو موسسه ملی تحقیقات علمی فرانسه و مدیر تحقیقات در موسسه ملی پژوهش علمی فرانسه بود و بخش عمده‌ای از جوانی‌اش را صرف میراث فرهنگی کرد و رویکردش نگاه به ایران بود. از مهم‌ترین اقدامات وی می‌توان راه‌انداختن ثبت جهانی در ایران را مثال زد.
شهریار عدل در سال 1966 در یونسکو طرحی را تصویب کرد مبنی بر این‌که مطالعات و پژوهش در آسیای میانه مدنظر قرار گیرد. 10 سال بعد در سال 1976 مجمع عمومی یونسکو طرحی را به نام «طرح تدوین تاریخ تمدن‌های آسیای میانه» تصویب کرد. در آن زمان شش کشور افغانستان، هند، ایران، پاکستان، مغولستان و اتحاد جماهیر شوروی عضو تمام عیار این طرح بودند.
پس از پیروزی انقلاب، دکتر ورجاوند، دکتر عدل را به عنوان نماینده ایران و نه متخصص بین‌المللی دعوت شده از سوی یونسکو، بار دیگر به این مجمع فرستاد. بنابراین او نه تنها برای دومین‌بار نماینده ایران شد بلکه از طرف همه کشورهای آسیای میانه، اروپا و آمریکا به ریاست کمیته بین‌المللی تدوین این تاریخ نیز انتخاب شد. شهریار عدل در طول سال‌های گذشته ریاست این کمیته بین‌المللی را بر عهده داشت. او همچنین یکی از ارزیابان کمیته ملی یونسکو بود.
عدل به هزینه خود برای ثبت جهانی تخت جمشید، چغا زنبیل و میدان نقش جهان اصفهان وارد عمل شد و موفق هم بود. او اوایل انقلاب به هزینه شخصی خود به دنبال میراث به تاراج رفته ایران رفت و برخی را با ارائه سند و مدارک کافی و به یاری سازمان میراث فرهنگی به ایران برگرداند.
وی در سال 1361 توانست سه قطعه فیلم کوتاه از مظفرالدین شاه در آرشیو عکس‌های کاخ گلستان پیدا کند. در 13 مهر 1388 (5 اکتبر 2009 میلادی) در مقر سازمان یونسکو در پاریس و همزمان با آغاز تشکیل مجمع عمومی سالانه کشورهای عضو یونسکو دبیرکل یونسکو مدال فرهنگ جهانی این سازمان با نام «پنج قاره» را به پروفسور شهریار عدل اهدا کرد. از دکتر عدل تا به حال مقالاتی درباره تاریخ و جغرافیای تاریخی و آثار کومس (سمنان کنونی)، نقاشان و صورتگران دوره صفوی، آثار تاریخی خراسان و شهر زوزن، تاریخ عکاسی و سینما در ایران منتشر شده است.
شب شهریار عدل سه‌شنبه دهم شهریورماه از ساعت 17 تا 19 در کانون زبان فارسی به نشانی خیابان ولی عصر، سه راه زعفرانیه، خیابان عارف نسب، شماره 12 برپا خواهد شد.