سي و چهارمين نشست ‌مركزپژوهشي ميراث مكتوب

ميراث مكتوب: سي و چهارمين نشست مركز پژوهشي ميراث مكتوب، با عنوان «نقد و بررسي‌ چاپ‌ جديد كتاب‌ تاريخ‌ بيهقي‌ »، روز دوشنبه  28 شهريور 84 در اين مركز برگزار شد.
در ابتداي اين نشست كه سخنرانان آن محمدحسين‌ ساكت‌، دكتر جعفر ياحقي‌، سيدمهدي‌ سيدي‌و سيروس‌ مهدوي بودند ، دكتر‌ايراني گفت:اين مركز همانطور كه مي دانيد به نقد و تصحيح متون اهتمام وافر دارد و در اين 10ـ12 سال 140ـ150 اثر را منتشر كرده و در اين 2ـ3 سال اخير به نقد متون توجه بيشتري ما داشته و داريم و اميدواريم كه با نقد آثاري كه منتشر مي شود، اول خودمان از اين نقد كمك بگيريم و بعد مصححان و محققان ديگر كه اثرشان اينجا نقد و بررسي مي شود و از سوي ديگر ما در اين نشست هايي كه داشتيم به 2 رويكرد پي برديم، كه اهتمام ما به رويكرد دوم كه عرض خواهم كرد در آينده بيشتر خواهد شد .رويكرد اول كه همان تصحيح انتقادي متون است كه ما انجام داديم و ارتباطي كه با فضلا و محققين و دانشجويان در مقاطع كارشناسي ارشد و دكتراي داريم. در اين زمينه،برنامه هاي خودمان را داريم و ادامه مي دهيم و اين رويكرد مولف گونه است. يعني محقق و مصحح وظيفه خودش مي داند كه اقدم نسخ و اصح نسخ را پيدا كند با نسخه هاي ديگر مقابله كند و طبق شيوه هايي كه هست و رايج و استاندارد براي تصحيح متون است ،متني كه نزديك به تاليف مولف باشد را ارائه كند.
 وي افزود: اينجا انتظار نيست كه مولف و مصحح درباره آن علم و محتواي آن اثر و موارد جانبي و فنوني كه در باب نسخه-شناسي است ،تخصص داشته باشند و فقط بايد بتواند كه نسخه را صحيح و درست در اختيار خواننده بگذارد ،اما انتظار خواننده تنها با اين كار ،برآورده نمي شود و ما مي رسيم به رويكرد دوم كه خواننده محوري است. مثلا تاريخ بيهقي كه يك اثر ادبي است، يك اثر تاريخي است و در اين اثر ادبي و تاريخي، اطلاعات مختلفي وجود دارد كه لازم است از تخصص هاي ميان رشته اي براي معرفي اين اثر استفاده شود ، براي نمونه من همين تاريخ بيهقي را كه مورد بحث است ،تورق مي كردم، ديدم كه اطلاعات مختلف دارد مثلا باغ نادرعلي خاني در يك دوره اي وجود داشته از بُعد مردم شناسي مورد توجه واقع مي شود. داستان حسنك وزير و داستان هاي ديگر از بعد جامعه شناسي مورد توجه واقع مي شود و امروز ديدم كه كساني هم از نگاه جامعه شناسان به اين اثر ،كتاب هايي نوشته اند كه مشتاق شدم اين را ببينم. از باب روان شناسي اجتماعي، از باب زبان شناسي كه اين نسخه بدل ها كه غالبا مصححان كمتر به آن توجه دارند و فكر مي كنند كه نظرات كاتبان و دستنويس هاست، در صورتي كه اين ها ممكن است در مناطق و قلمروهاي مختلف زباني نوشته شده باشد و از بعد زبان شناسي مورد توجه مصحح بايد واقع شود.
مدير عامل مركز پژوهشي ميراث مكتوب ، ادامه داد:ما يك مجموعه ارج نامه داريم از اين بزرگان مصحح كه از مرحوم محمدخان قزويني آغاز كرديم تا اين اخير كه مرحوم دانش پژوه و افرادي كه در اين زمينه ها مقاله دارند ، يا كتاب نوشته اند و تخصص هاي دارند خواسته ايم كه يك كتاب هايي در خصوص شيوه هاي تصحيح آنها و نگاه هايي كه به محتواي متن داشته اند، به نسخه بدل ها داشته اند و به مباحث نسخه پژوهانه اين آثار داشتند ،يك ارج نامه تخصصي انجام شود، از جمله شيوه تصحيح مرحوم فياض را هم در اين برنامه ها اختصاص داديم.