میراث مکتوب – کتاب رزمنامۀ کنیزک (حماسه‌ای به زبان گورانی و روایتی از یادگار زریران) تألیف آرش اکبری مفاخرتوسط انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی چاپ و منتشر شد.
مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی مفتخر است در پی چاپ شاهنامۀ فردوسی به تصحیح استاد جلال خالقی‌مطلق، برگ زرین دیگری از ادبیات حماسی ایران زمین را پیشکش جامعۀ علمی کشور و پژوهشگران ادبیات حماسی در سراسر جهان کند. کانون فردوسیِ مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی که پژوهش دربارۀ حماسه های ایرانی را نیز بر عهده می‌شناسد، اکنون در کنار چاپ شاهنامۀ فردوسی در شاخۀ شرقی حماسه‌سرایی ایران، اثری منحصر به فرد در شاخۀ غربی به چاپ میرساند تا همچنان نقش خود را به درستی در قبال حماسه های ایرانی ایفا کرده باشد.
رزمنامۀ کنیزک حماسه‌ای ملی و روایتی از یادگار زریران است. این حماسه بخشی از دستنویس منظومۀ هفت‌لشکر به زبان گورانی و بازتابی از یک نوعِ ادبی شاهنامه‌سرایی در غرب ایران است. ساختار رزمنامه و رویکرد نمایشی آن در دو نگاه یادآور یادگار زریران است. در نگاه جزئی، بخش میانی رزمنامه دقیقاً روایتی از یادگار زریران پهلوی است که در آن زردشتی‌زدایی و نام‌گردانی صورت گرفته‌است. در این بررسی رزمنامه در مقایسه با شاهنامه و غررالسیر به یادگار زریران پهلوی نزدیکتر است. در نگاه کلی رزمنامه یادآور سه داستان گشتاسپ و ارجاسپ، اسفندیار و ارجاسپ، و هفتخان اسفندیار است که می‌توان آن را یادگار زریران پارتی نامید. در این بررسی یادگار زریران پارتی در انتقال به خدای‌نامه و شاهنامۀ ابومنصوری ساختار اصلی خود را از دست داده، اما رزمنامۀ کنیزک این ساختار پارتی را حفظ کرده‌است. بنابراین باتوجه به رزمنامه می‌توان به صورت نخستین و کامل یادگار زریران پارتی دست یافت.
رزمنامۀ کنیزک اصالت و دیرینگی ویژه ای دارد و از آثار ناب ادب حماسی ایران به شمار می رود. این اثر که اینک پیشروی خوانندگان است، پس از چند سال کوشش، با تصحیح انتقادی به شیوه ای علمی و مطابق با معیارهای جهانی، منتشر می‌شود.
باید گفت نقش استاد جلال خالقی مطلق، مدیر کانون فردوسی و حِماسه شناس برجستۀ حماسه‌های ایرانی در چاپ این اثر و کوشش ایشان برای بالندگی پژوهشهای مربوط به ادب حماسی و شناسایی و تربیت محققان جوان، بسی شایستۀ قدردانی است. امید است که انتشار این اثر در کنار دیگر آثار ادب حماسی ایران و برنامه‌های علمی و پژوهشی کانون فردوسی، بتواند زمینۀ تألیف و تولید «دانشنامۀ ادب حماسی ایران» را فراهم کند و ادب حماسی ایران فرهنگی را در گسترۀ تمام زبانها و گویشهای ایرانی به جهانیان بشناساند.
نام کتاب: رزمنامۀ کنیزک (حماسه‌ای به زبان گورانی و روایتی از یادگار زریران)
تألیف: آرش اکبری‌مفاخر
ویراستار: رقیه شیبانی‌فر
ناشر: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی)
چاپ اول: تهران 1395
منبع: دبا