برخی از بزرگان، تقوای زبان را در طرح پرسش دیده‌اند و چنین می‌اندیشند که برای پی بردن به هویت و شخصیت یک فرد، باید نوع سوال‌ها و چگونگی پرسش‌های او را مورد بررسی قرار دارد. انسان به همان اندازه که مسئول است و مورد پرسش قرار می‌گیرد، پرسش‌کننده نیز به شمار می‌آید. مسئولیت و مورد پرسش واقع شدن، از ویژگی‌های انسان است و هیچ موجود دیگری در این جهان نیست که مقام مسئول بوده باشد.
انسانی که پرسش ندارد، پاسخ نیز نخواهد داشت. پاسخ از جایی می‌آید که پرسش از آنجا سرچشمه می‌گیرد. به هیچ وجه اغراق نیست اگر ادعا کنیم که تفکر، خود نوعی پرسش و پاسخ به شمار می‌آید؛ زیرا تفکر در واقع نوعی حرکت است که از معلوم به سوی مجهول راه میابد و سپس به مقصود باز می‌گردد. حرکت فکر از مقصود به سوی مبادی، نوعی پرسش به شمار می‌آید، ولی بازگشت از مبادی به سوی مقصود، پاسخ خواهد بود. این شیوه‌ی مرضیه و روش پسندیده در میان اندیشمندان مسلمان نیز رواج داشته و میان استاد و شاگرد در هنگام تدریس، پرسش و پاسخ صورت می‌پذیرفته است. استاد به درستی شاگردان خود را می‌شناخته و به میزان فهم و استعداد آنها برای چگونگی گفت‌وگو و انجام پرسش و پاسخ، آگاه بوده است.
دكتر ديناني در بخشي از مقدمه چنين مي نويسد: «صاحب این قلم از این توفیق برخوردار بوده که کار تدریس را به عهده داشته باشد و سال‌های بسیار به کار آموزش پردازد. در این سال‌ها که به کار تدریس اشتغال داشته‌ام، همواره کوشیده‌ام که از روش گفت‌وگو و پرسش و پاسخ استفاده کنم و این شیوه پسندیده را زنده نگاه دارم. تردیدی وجود ندارد که این سبک و اسلوب در ذهن دانشجویان جای گرفته و آنها نیز با اعمال همین روش، این طریقه را زنده نگاه می‌دارند.»
این کتاب مجموع درس گفتارهای دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی در سال‌های اخیر در دانشگاه‌های مختلف و در موضوعات هستی‌شناسی، خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی و عرفان است. علاوه بر موضوعات فوق، بخش هفتم این کتاب با عنوان دین‌شناسی جلب توجه می‌کند؛ بخشی که در آن به مباحثی همچون «در باب دین و اخلاق» و «احکام شرعی، لطفی است در واجبات عقلی» پرداخته شده است. اما در بخش‌های پیش‌گفته موضوعات مختلف فلسفی از مباحث وجود و ماهیت گرفته تا نور و وحدت و کثرت، ذات واجب‌الوجود، حدوث و قدم، تشخص عالم، کیفیت علم و کلام خداوند، زمان، خیال، زبان، رابطه‌ی نفس و بدن، خودشناسی، خواب و شهود و… پرداخته شده است.
ابراهیمی دینانی: غلامحسین، خرد گفتگو (درس‌گفتارهای فلسفی)، تهران، هرمس، 320 صفحه، 1393.