«تشکیلات و آداب دیپلماتیک در ایران؛ از آغاز قاجار تا پایان دوره ناصری» نقد می‌شود

میراث مکتوب –  کتاب «تشکیلات و آداب دیپلماتیک در ایران؛ از آغاز قاجار تا پایان دوره ناصری» در سرای اهل قلم نقد و بررسی می‌شود.سرای اهل قلم مؤسسه خانه کتاب میزبان نقد و بررسی کتاب «تشکیلات و آداب دیپلماتیک در ایران؛ از آغاز قاجار تا پایان دوره ناصری» است. این کتاب چهارشنبه 24 مرداد ساعت 17 تا 19 نقد و بررسی می‌شود.
در این نشست نصرالله پورمحمدی املشی، کاظم شریف‌کاظمی، صباح خسروی‌زاده و حوریه سعیدی حضور دارند و درباره این کتاب سخن خواهند گفت.
موضوع کتاب تشکیلات و آداب دیپلماتیک در ایران از آغاز قاجار تا پایان دوره ناصری است. این امر در تاریخ ایران به شیوه سنتی از امتیازات خاص مقام سلطنت و به شکل ظاهری در دوره‌ای تحت نظر دیوان رسایل و در دوره‌ای دیگر منشی‌الممالک بود. با توجه به اهمیت دیپلماسی در روابط رسمی خارجی و آغاز این مناسبات در دوره قاجار وزارتی شکل گرفت که امور مربوط به مراودات خارجی را تنظیم کند. شناسایی روند تشکیلاتی شدن و مدون گشتن اجزای این وزارت و همچنین نحوه اجرای آداب دیپلماتیک هم در پذیرش سفرا و هم در ارسال آن‌ها مساله این پژوهش است.
وزارت خارجه در عهد وزارت میرزا ابوالحسن‌خان شیرازی تا میرزا مسعود انصاری چندان پیچیده نبود. از دوره صدارت امیرکبیر با اصلاحاتی که وی در وزارت خارجه به وجود آورد روند تشکیلاتی شدن این وزارتخانه آغاز شد و در دوره اول وزارت میرزا سعیدخان موتمن‌الملک و بعد از او میرزا حسین‌خان سپهسالار اداره‌هایی شکل گرفت اما نهادی شدن وزارت امور خارجه از (1297ق) به طور رسمی آغاز شد و در (1299ق) با صدور نظام‌نامه وزارت خارجه تشکیلات دیپلماتیک ایران نمود عینی پیدا کرد و در دوره وزرای بعدی تا آخر حکومت ناصرالدین‌شاه نیز تغییرات و تحولاتی در راستای تثبیت این نهاد انجام گرفت.
روش تحقیق در این موضوع توصیفی و مبتنی بر اسناد، نسخ خطی و منابع کتابخانه‌ای است. نتیجه به دست آمده نشان می‌دهد تشکیلات وزارت خارجه در دوران فتحعلی‌شاه و محمدشاه در وجود وزیر خارجه، نایب، چند منشی، مترجم و نویسنده خلاصه می‌شود. این روند با نهادی شدن تشکیلات وزارت خارجه در دوره ناصری متحول و وزارت خارجه با اجزا و ادارات متعدد و دفاتر منظم تحت اداره وزیر خارجه درآمد. آداب دیپلماتیک نیز که در پیوند با سنت جامعه قاجاری بود تحت تاثیر شرایط زمانه تغییر و همگام با تشکیلاتی شدن وزارت خارجه بر اساس قاعده و نظم خاصی منسجم شد.
علاقه‌مندان برای حضور در این نشست می‌توانند به سرای اهل قلم واقع در خیابان انقلاب اسلامی، خیابان فلسطین جنوبی، كوچه خواجه نصیر، پلاك۲، مراجعه كنند.