میراث مکتوب – اسناد تاریخی و نسخ خطی از منابع مهم مورد استفاده در پژوهش های تاریخی هستند. امروزه كمتر پژوهش تاریخی را سراغ داریم كه بدون استفاده از این دو منبع مهم به انجام برسد. اهمیت استفاده از این منابع به گونه ای است كه درصد درخور توجهی از عیار یك پژوهش تاریخی با میزان استفاده آن از اسناد تاریخی و نسخ خطی سنجیده می شود. 
در این راستا، در سال های اخیر، برای بررسی این منابع، گرایشی مستقل در رشته تاریخ راه اندازی شده است. با این حال، نمی توان اهمیت اسناد تاریخی و نسخ خطی را تنها به رشته تاریخ محدود كرد؛ زیرا این منابع از جنبه های غیرتاریخی مورد توجه رشته هایی چون هنر، كتابداری، الهیات و حسابداری نیز هست. در این مقاله، با رویكردی توصیفی ــ تحلیلی و با استفاده از آمار و ارقام، پایان نامه هایی كه به صورت مستقل در حوزه اسناد تاریخی و نسخ خطی انجام گرفته اند مورد بررسی قرار می گیرد. ضرورت راه اندازی گرایش اسناد و نسخ خطی چه بود؟ آیا معیار خاصی برای انتخاب موضوع پایان نامه ها از سوی متولیان این گرایش در نظر گرفته شده است؟ چه پایان نامه هایی در این حوزه انجام گرفته است؟ چه موضوعاتی بیشتر مورد توجه دانشجویان قرار گرفته است؟ كدام رشته ها به این حوزه پرداخته اند؟ كدام دوره های تاریخی كمتر و بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند؟ رویكرد دانشجویان به این حوزه از چه زاویه ای است؟ اساتید چه تاثیری بر روند انتخاب موضوع دارند؟ پاسخ به سوالاتی از این دست هدف اصلی این مقاله است.
متن کامل این مقاله نوشتۀ امین محمدی که در تازه ترین شمارۀ نقد کتاب میراث (سال دوم، شماره 5، بهار 1394) منتشر شده است اینجا بخوانید.