کد خبر:5829
پ
فاقد تصویر شاخص

تحقیق در احوال و آثار ابن شهاب یزدی

حسن بن شهاب الدین حسین بن تاج الدین معروف به ابن شهاب یزدی (793 ـ پس از 858 ق) شاعر، مورخ و منجم قرن نهم هجری دارای آثاری مانند جامع التواریخ، رزمنامه و دیوان اشعار فردی گمنام است

ميراث مكتوب – حسن بن شهاب الدین حسین بن تاج الدین معروف به ابن شهاب یزدی (793 ـ پس از 858 ق) شاعر، مورخ و منجم قرن نهم هجری دارای آثاری مانند جامع التواریخ، رزمنامه و دیوان اشعار فردی گمنام است. با این که بخشی از کتاب دیگر او با نام جامع التواریخ منتشر شده، ولی زندگی او در گمنامی قرار دارد. در سال 1324 استاد برجسته، دکتر مهدی بیانی رساله دکتری خود را درباره شرح احوال و زندگانی ابن شهاب وی با عنوان «تحقیق در احوال و آثار ابن شهاب منجم یزدی» نوشته است. این کتاب را جناب نادر مطلی کاشانی از خانواده دکتر بیانی گرفته و با حمایت و پشتیبانی آقای حسین بشارت در ضمن مجموعه «گنجینه حسین بشارت برای پژوهش در تاریخ و فرهنگ یزد» گنجانده و منتشر شده است.

ابن شهاب با القاب مورخ، ادیب و منجم شناخته می‌شد. از مقام ادبی او چیز زیادی دانسته نیست، اما خود وی در جامع التواریخ چند بار خود را با نام شهاب الدین شاعر نام می‌برد. در همین راستا وی در خدمت خاندان تیموری بود و شاهرخ بن تیمور، غیاث‌الدین محمد بن بایسنقر، ابوالقاسم بابر را مدح گفت.

از جمله دیگر ویژگی‌های شخصیتی ابن شهاب، تاریخ نویسی است. وی را در کتاب جامع التواریخ می‌توان مورخی زبردست و دقیق دید.

با این که ابن شهاب در چند جای جامع التواریخ، خود را ابن شهاب منجم خوانده، اثر نجومی خاصی از او در دست نیست، جز آن که در کتاب جامع التواریخ اصطلاحات نجومی زیادی وجود دارد که توجه او را به علم نجوم نشان می‌دهد.

انتشار کتاب حاضر می‌تواند بحث و بررسی درباره ابن شهاب را دوباره مطرح کند و برخی اطلاعات که در زمان نگاشتن کتاب در دسترس نبوده، به آن اضافه شده و به صورت کامل‌تری بیابد.

فهرست مطالب کتاب به ترتیب زیر است:

گفتار نخست: نظری اجمالی به احوال و ادبیات فارسی و تاریخ‌نگاری در قن نهم (مقارن حکمرانی امرای گورکانی)

گفتار دوم: تحقیق در احوال و تشریح مقام علمی و ادبی ابن شهاب

فصل اول: زندگی ابن شهاب

فصل دوم: شاعری ابن شهاب

فصل سوم: تاریخ نگاری ابن شهاب

فصل چهارم: منجمی ابن شهاب

گفتار سوم: تحقیق در آثار ابن شهاب

فصل اول: جامع التواریخ حسنی

مبحث اول: نسخه‌های جامع التواریخ حسنی

مبحث دوم: نسخه حاضر

مبحث سوم: کیفیت تألیف

مبحث چهارم: مندرجات کتاب و تقسیم مطالب

مبحث پنجم: منابع و مآخذ

مبحث ششم: بدایع الازمان فی وقایع کرمان افضل الدین کرمانی و جامع التواریخ ابن شهاب

فصل دوم: رزمنامه

فصل سوم: دیوان اشعار

گفتار چهارم: انتقاد ادبی نثر و نظم ابن شهاب و خصوصیات صرفی و نحوی و فوائد لغوی آثار او

فصل اول: سبک انشاء و ترکیبات و اصطلاحات

فصل دوم: انتقاد اشعار

فصل سوم: خصوصیات صرفی و نحوی

منابع و مآخذ

بیانی: مهدی، تحقیق در احوال و آثار ابن شهاب یزدی (شاعر، مورخ و منجم گمنام قرن نهم هجری)، به اهتمام: نادر مطلبی کاشانی، قم، مورخ، 1393.

منبع: كتابخانه تخصصي تاريخ اسلام و ايران

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612