ميراث مكتوب- بيست و هفتمين نشست مركز پژوهشي ميراث مكتوب با عنوان « ايرانشناسي و اسلام شناسي در آلمان»، روز چهارشنبه 30 دي 83 در مركز پژوهشي ميراث مكتوب برگزار شد. سخنرانان اين نشست، دكتر علي رهبر (از آلمان) و محمدحسين ساكت بودند.
در آغاز اين نشست، دكتر ساكت از پيوند آلمان با خاور زمين گفت و به كتابخانه ملي برلين و كتابخانه هاي دانشگاه ها«گوتن گن»، «هايدلبرگ»، «وامانيتس»، اشاره كرد كه از سرشارترين كتابخانه ها به ويژه دست نگاشت هاي تازي و فارسي به شمار مي آيند.
وي از علامه «دُساسي» به عنوان احياگر پژوهش هاي تازي و فارسي و به ويژه دستور زبان در سراسر اروپا ياد كرد و گفت: آلمان نيز مانند ديگر كشورهاي اروپايي از «دُساسي» ياد گرفت و دانشوران و شرق شناسان آلماني پاي درس دُساسي زانو زدند. از سرشناس ترين آن ها «فلاشير»، «ايوالت» بودند كه پايه گذار پژوهش هاي تازي و فارسي در آلمان به شمار مي روند. بسياري از خاورشناسان بزرگ كه به فهرست نگاري دست نگاشته ها در زمينه زبان هاي شرقي و اسلام شناسي در دانشگاه دست زدند، شاگردان اين 2 آلماني بودند. شاگردان اين 2 بودند كه موزه ها را سامان دادند، چاپخانه ها و انجمن ها و مجله هاي شرق شناسي و اسلام پژوهي را پايه گذاشتند.
در ادامه اين نشست، دكتر علي رهبر (از آلمان) با تاكيد بر اين موضوع كه كتاب هاي ايراني كه در اروپا ترجمه شده، خيلي هم خواننده دارد و خيلي هم فروشش خوب است، از اين كه چگونه رساله علمي اش از شيمي هسته اي و شكافت اورانيوم تحقيقاتي به رابطه ابن سينا و الكيميا تبديل شد، سخن گفت و افزود: در فرهنگ اروپايي يك مثلث وجود دارد و در فرهنگ اسلامي هم يك مثلث. در فرهنگ اروپايي مثلث فرانسه، انگليس و آلمان وجود دارد و در فرهنگ اسلام هم ترك ها، عرب ها و ايراني ها. ايراني ها، مساوي فرانسوي ها هستند، عرب ها، مثل انگليس ها مي مانند و نقش انگليس ها را بازي كردند و ترك ها، نقش آلماني ها را بازي مي كنند، اما نتيجه اي كه مي گيريم اين هست كه ما ايراني ها، الان نسبت به ترك ها و اعراب، نقشي را كه بايد، براي مسئله اسلام پژوهي در اروپا بازي نمي كنيم و در آنجا ما عقب افتاده ايم.
در پايان اين نشست، سخنرانان و حضار به بحث و تبادل نظر پرداختند كه بخشي از آن در پي مي آيد:
دكتر ساكت در مورد خانم شيمل گفت: ما در شيمل، ميراث كهن فرهنگ اسلامي را به يادگار مي بينيم. به عقيده من او به جهان اسلام، بسيار منت گذاشت، چون هنگامي كه او لب به دفاع از اسلام گشود، كسي در اروپا در آن هنگامه به ميدان نمي آمد و اين بسيار، بسيار ارزشمند است. حتي وابستگي شيمل به اقبال به خاطر ادبيات فارسي است، گرچه او اردو خوب مي دانست و اين ها همه نشانه هايي است از اينكه ما بايد اين كسان را براي پيوند هاي روشن تر و روان تر فرهنگي مان، بزرگ بداريم.
دكتر رهبر در پاسخ به اين سئوال كه براي همكاري مركز ميراث مكتوب با بنياد شما، چه بايد كرد؟ گفت: ما بايد يك سرويس كتاب رساني به جوامع مركز، يعني مراكز علمي به پا كنيم. آنجا بازاريابي، ولي ما هم اميدواريم، چون بيش از 1600 نفر از هموطنان ما، اساتيد دانشگاه ها هستند. الان در كتابخانه هاي دولتي و خصوصي آلمان تا آنجايي كه ما اطلاع داريم بيش از دو ميليون كتاب ايراني يعني به زبان هاي قديم يا مربوط به ايران و مسائل اسلامي، خطي و غيرچاپي در دسترس است و ما بايد با ترفندها و شگردهاي خاص خودمان وارد بشويم و از اينها ميكروفيلم تهيه كنيم و براي شما بفرستيم.
دكتر ساكت نيز در مورد “گلد زي ير” گفت: بسيار دانشمند برجسته اي بود. اولاً نخستين كسي است كه بهترين تحقيق را تاكنون در مورد “ظاهريه” كرده و هيچ كس درباره مذهب “ظاهريه” كتاب به اين خوبي ننوشته است. انصافاً شاهكاري است و دريغ است كه اسم “اشپولِر” را نياوريم اينجا، اشپولر متخصص و كارشناس در تازي مغول بود كه راجع به ايران بسيار كار كرده و ايران شناس و ايران پژوه است.
در پايان اين نشست، دكتر رهبر متذكر شد: الان ما يك گرفتاري بزرگي در اروپا و امريكا داريم و آن، تبليغات صهيونيستي عليه مسلمان هاست . شديداً مسلمان ها را سركوب مي كنند كه اينها تروريست اند و كارهاي خشني انجام مي دهند و مي خواهند جلوي نفوذ اسلام را به اين ترتيب بگيرند، چون احساس مي كنند كه اسلام بزرگترين خطر براي تمدن به اصطلاح ظاهري غرب است و تنها چيزي است كه مي تواند جلوي فساد آن ها را بگيرد.