میراث مکتوب- مراسم بزرگداشت حکیم سخن فردوسی به ابتکار طرف کشورمان و با مشارکت رایزنی فرهنگی سفارت و موسسه عالی زبان های خارجی دولت محمد آزادی ترکمنستان در روز سه شنبه مورخ 1401/03/10 در محل موسسه مذکور برگزار شد.
اعضای کادر هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی آن موسسه، دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی موسسه و زبان آموزان فارسی رایزنی فرهنگی کشورمان در ترکمنستان با اجراهای متنوع پیرامون شاهنامه، در این مراسم حضور یافتند. سفیر کشورمان در ترکمنستان و رئیس موسسه مذکور در ابتدای مراسم سخنرانی کردند. در بخشی از مراسم ضمن اعطای جوایزی به دانشجویان دانشگاه دولتی زبان های خارجی دولت محمد آزادی، ویژه برنامه ای به مناسبت بزرگداشت حکیم سخن ابوالقاسم فردوسی در سالن اجتماعات آن دانشگاه در عشق‌آباد برگزار شد.
خانم «مارال قلی یِوا» رئیس دانشگاه ضمن خوشامدگویی و با اشاره به همکاری های 30 ساله و ثمربخش ایران و ترکمنستان، به دیدار رئیس جمهوری ترکمنستان قبل از انتخابات با سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران و تأکید ایشان بر توسعه همکاری های دوجانبه در حوزه های مختلف و نیز ابراز امیدواری رئیس جمهوری ترکمنستان بر افزایش بیش از پیش سطح همکاری ها براساس روابط دوستانه و حسن همجواری اشاره کرد. وی در بخش دیگری از سخنان خود به حضور دو کشور در سازمان های بین المللی بویژه سازمان ملل متحد و دیدگاه های مشترک در تأمین مسائلی چون صلح و ثبات و امنیت در منطقه اشاره کرد. قلی یِوا با ارائه گزارشی از تأسیس گروه زبان فارسی در دانشگاه آزادی در سال 1990م به علاقه دانشجویان این رشته به زبان و ادبیات و فرهنگ ایران به ترجمه فارسی کتاب قربانقلی بردی محمداُف «نوه ای که آرزوی پدربزرگ را برآورده می‌کند» به عنوان کتاب کمکی دانشجویان زبان فارسی دانشگاه اشاره کرد و گفت: دانشجویان زبان فارسی در رویدادها و برنامه های مربوط به رشته خود با اشتیاق فراوان شرکت می‌کنند. همچنین؛ زندگی و آثار شاعران برجسته ایران همچون فردوسی، سعدی، خیام، مولوی، رودکی و انوری را مطالعه می کنند.
رئیس دانشگاه زبان های خارجی دولت محمد آزادی در پایان سخنان خود با توجه به اهمیت جمهوری اسلامی ایران برای ترکمنستان و با اشاره به موافقتنامه همکاری بین دانشگاه آزادی و دانشگاه فردوسی مشهد اظهار امیدواری کرد که همکاری های دوجانبه در عرصه های علمی و آموزشی، بهداشتی و ورزشی گسترش یابد.
غلامعباس ارباب خالص سفیر جمهوری اسلامی ایران ضمن قدردانی از مقامات دولت ترکمنستان نسبت به برگزاری مشترک بزرگداشت فردوسی به کلام رهبران دوکشور و تأکید آنها بر مشترکات فرهنگی اشاره کرد و گفت: حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری بر این موضوع همیشه تأکید دارند که دو کشور ایران و ترکمنستان علاوه بر همسایگی با هم خویشاوند هستند.
آقای قربانقلی بردی محمداُف رئیس جمهور پیشین ترکمنستان و رئیس مجلس مصلحت خلق ترکمنستان همواره می کفتند و گویند در روز قیامت از حق همسایه سئوال می شود. و وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تأکید مقامات دو کشور بر توسعه روابط بویژه در حوزه فرهنگ به نقش اساسی زبان بر توسعه همکاری ها پرداخت و افزود: آن چه که نزدیکی مردم دو کشور را موجب می گردد فرهنگ و زبان است. تا زمانی که فرهنگ و زبان مشترک بین دو ملت نباشد همکاری های مطلوب صورت نمی گیرد و این زبان آموزان هستند که تقویت توسعه در حوزه های مختلف از جمله صنعت و تجارت را موجب می شوند.
سفیر کشورمان در پایان سخنان خود با اشاره به اشتراکات فراوان دو کشور در حوزه های هنر و سنت های فرهنگی زمینه های فعالیت های فرهنگی در حوزه های مختلف نظیر صنایع دستی، مشاهیر و دانشگاه و… ابراز امیدواری کرد که با کاهش بیماری کرونا، امکان حضور هیأت ها در دو کشور فراهم گردد.
نوید رسولی رایزن فرهنگی ج.ا.ایران ضمن قدردانی و تأکید مقامات محترم دو کشور بر توسعه و ارتقای روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان اظهار داشت: توسعه روابط بر اساس شناخت بهتر کشورها از یکدیگر حاصل می گردد. ما امروز میهمان یکی از مراکز دانشگاهی ترکمنستان هستیم زیرا بر این باوریم که شناخت بهتر از فرهنگ دو کشور از طریق نخبگان صورت می گیرد و دانشگاه یکی از مراکز حضور نخبگان است که می تواند به توسعه روابط فرهنگی دو کشور کمک بسزایی نماید.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود به شاهنامه شاهکار حکیم سخن ابوالقاسم فردوسی و تأثیر آن بر ادبیات جهان اشاره کرد و گفت: ویلیام جونز نخستین کسی است که در انگلستان و حتی اروپا از فردوسی و شاهنامه صحبت کرد. جونز متوجه شباهت بین زبان فارسی و زبان‌های هندواروپایی شد و این را از راه مطالعه شاهنامه به زبان فارسی متوجه شد. ویکتور هوگو نیز در کتاب «شرقیات» در برخی موارد از فردوسی استفاده کرده و نام او را آورده است. یوهان ولفگانگ گوته که به ادبیات فارسی دلبستگی فراوانی داشت، در انتهای یکی از مجموعه‌های شعر خود با نام «دیوان شرقی از مؤلف غربی» نام فردوسی را ذکر کرده و از او به نیکی و بزرگی یاد کرده است. واسیلی آندریویچ ژوکوفسکی منظومه زیبایی که در ادبیات روسی دارای جایگاه بلندی است را بر اساس داستان رستم و سهراب از کتاب شاهنامه نگاشته است. همچنین مختومقلی فراغی شاعر بزرگ ترکمن دلبستگی خاصی به فردوسی داشته و از روح حماسی شاهنامه و نیز اسطوره‌های آن مدد جسته و در کنار آن از عمق نگاه فردوسی به هستی نیز غافل نمانده است. فردوسی همگان را در مقابل مرگ برابر می‌شمارد و این مفهوم در اشعار مختومقلی نیز دیده می‌شود. اینها همه بیانگر جایگاه شاهنامه در ادبیات جهانی است که توانسته نظر خیل عظیمی از ادیبان داخلی و مستشرقان ایران زمین را به خود جلب کند. رسولی در پایان سخنان خود اعلام آمادگی کرد که رایزنی فرهنگی با مشارکت دانشگاه دولت محمد آزادی بتواند برنامه های بیشتری را در حوزه زبان و ادبیات فارسی و نیز در جهت معرفی و شناخت فرهنگ دو کشور برگزار نماید.
در این مراسم لوح یادبود بزرگداشت حکیم سخن فردوسی که توسط رایزنی فرهنگی و به مناسبت این برنامه مشترک تهیه شده بود به رئیس دانشگاه و رئیس گروه زبان فارسی اهدا شد.
مراسم با اجرای برنامه های مختلف فرهنگی و هنری، پخش کلیپی درباره حکیم ابوالقاسم فردوسی، اجرای نمایش، خواندن اشعار و مقالات توسط فارسی آموزان رایزنی فرهنگی و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه دولت محمد آزادی و برنامه های متنوع دیگر ادامه یافت.
اعطای هدایا و پذیرایی با غذاهای مشترک دو کشور پایان بخش مراسم بود.
گفتنی است؛ قبل از آغاز مراسم، از نمایشگاه مشترک صنایع دستی و غرفه کتاب دو کشور که به همین مناسبت در دانشگاه برپا شده بود، بازدید به عمل آمد.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی معاونت گسترش زبان فارسی وزارت علوم