کد خبر:7275
پ
Aaydenlou

برخی روايات نقالی و شفاهی در ملحقات نسخ و چاپ های شاهنامه

قراین و شواهدِ موجود در برخی منابع نشان می دهد كه احتمالاً در سده های ششم و هفتمِ هجری روایتهای شفاهی و نقالی از بعضی داستانهای شاهنامه وجود داشته است.

میراث مکتوب – قراین و شواهدِ موجود در برخی منابع نشان می دهد كه احتمالاً در سده های ششم و هفتمِ هجری روایتهای شفاهی و نقالی از بعضی داستانهای شاهنامه وجود داشته است. بر این اساس و به استنادِ گستردگی روایات نقالی با موضوع ملی و پهلوانی در سنت داستانی ایران- كه بخشی به صورت مكتوب به دست ما رسیده و بهری دیگر به اقتضای ماهیتِ شفاهی فراموش شده است – در این مقاله این فرضیه محتمل و درخورِ بررسی مطرح شده كه شاید ماخذِ شماری از ابیات، قطعات و روایاتِ الحاقی در نسخ و چاپهای شاهنامه، میراثِ ادبِ شفاهی- مردمی بوده است و كاتبان، مالكان یا خوانندگانِ بعضی دست نویسها آنها را از گزارشهای شفاهی نقالان شنیده و پس از نظم در قالب قطعاتِ كوتاه و بلند بر متن یا حاشیه نسخ افزوده اند. نگارنده با تحقیق در زیرنویسهای شاهنامه تصحیح دكتر خالقی مطلق و همكارانشان، متن و حواشی نسخه های سن ژوزف، سعدلو، حاشیه ظفرنامه، متن و ملحقاتِ چاپهای مسكو، بروخیم، دكتر دبیرسیاقی و بعضی چاپهای سنگی و دست نویسهای متاخر، بیست و شش داستان و قطعه الحاقی را با توجه به قراینی مانند نبودن پیشینه ای از آن روایتها در منابعِ ادبی و تاریخی كهن، وجود گزارش/ گزارشهایی از آنها در طومارهای نقالی و داستانهای شفاهی- مردمی، داشتنِ عناصر و ساختارِ روایات نقالی و… به احتمال از داستانهای مایه گرفته از روایتهای نقالی و شفاهی معرفی كرده كه به صورت منظوم در دست نویسها و چاپهای شاهنامه حفظ شده است.

متن کامل این مقاله که در دوفصلنامۀ فرهنگ و ادبيات عامه سال سوم، شمارۀ 5 ، بهار و تابستان 1394 منتشر شده است اینجا بخوانید.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

کلید مقابل را فعال کنید

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612