میراث مکتوب- مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در آیین رونمایی از بازی «رندو» گفت: سال‌هاست در بزرگداشت حافظ در آرامگاه این شاعر پرآوازه حضور می‌یابیم و در مراسم شعرخوانی، موسیقی و نشست‌های تخصصی در باب اندیشه این شاعر شرکت می‌کنیم اما کمتر پیش آمده که شاهد برگزاری مراسمی با هدف رونمایی از یک محصول فرهنگی مرتبط با حافظ در این مکان باشیم.
حمیدرضا قانعی ادامه داد: طراحی بازی که بتواند کودکان و نوجوانان را بیشتر با اشعار و اندیشه‌های حافظ شیرازی آشنا کند اتفاق ویژه‌ای است و ضرورت داشت که یکی از رویدادهای هفته فرهنگی هنری حافظ به رونمایی از این بازی اختصاص یابد.
انتقال مفاهیم فرهنگی و هنری در قالب مدیاها و رسانه
قانعی اضافه کرد: انتقال مفاهیم فرهنگی و هنری در قالب مدیاها و رسانه‌های مختلف در دنیای امروز رایج شده و یکی از این عرصه یا رسانه‌ها، بازیهای مختلف رومیزی و موبایلی است؛ لذا در اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه‌های گوناگونی برای ترویج و توسعه بازیهای کنسولی و موبایلی تعریف و اجرا شده است.
او بازی «رندو» را یکی از اتفاقات خوب در حوزه بازی رومیزی دانست و افزود: یکی از ویژگی خاص بازیهای رومیزی، گروهی انجام شدن این بازی‌هاست؛ این در حالی‌است که بازیهای کنسولی و موبایلی فردگرایانه هستند؛ امیدواریم که حمایت‌های حداقلی که از موسسات در حوزه تولید بازیها صورت می‌گیرد و قول و قرارهایی که با دیگر دستگاه‌ها برای حمایت از تولید انبوه این بازیها گرفته شده بتواند موجبات ایجاد انگیزه را برای افراد خلاق و موسسات فعال در حوزه‌های مختلف فرهنگی فراهم کند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس گفت: این روزها در دنیا فروش و بازار کسب و کار بازیها سهم جدی را در اقتصاد کشورهای مختلف ایفا می‌کند و این ماجرا در کشور ما نیز جذاب است و روز به روز در حال رشد و توسعه است اما نیاز است حمایت‌های لازم برای معرفی این بازیها انجام شود.
در بازیهای رومیزی چالش و هیجان زیادی وجود دارد
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فارس هم در این مراسم گفت: در بازیهای رومیزی چالش و هیجان زیادی وجود دارد؛ این بازیها در نوع خود آموزنده هستند و نکات مهمی از جمله رعایت نوبت، صبر و حوصله را به کودکان و نوجوانان می‌آموزند و باعث افزایش هوش محاسباتی این قشر می‌شوند.
علی خواجه‌نژادیان افزود: بازی رندو هم کودکان و نوجوانان را با اشعار حافظ و مفاهیم عرفانی و اخلاقی که در این اشعار وجود دارند آشنا می‌کند و این یکی از بزرگترین و ارزشمندترین اقداماتی است که در حوزه کودکان و نوجوانان انجام شده؛ امیدواریم این رویکرد در زمینه آشنایی این قشر با دیگر مفاخر هم دنبال شود.
طراح این بازی فکری و فرهنگی هم گفت: در این بازی برای مفاهیم عمیق اشعار حافظ مانند قابلیت پیدا کردن، همت طلبی و دیگر مفاهیم طراحی فرمی مفصلی شکل گرفت و تلاش شد تا قواعد ادبی کمی و کیفی را به یک اندازه در کنار هم قرار دهیم.
سجاد ایام افزود: بازی رندو براساس نشانه‌شناسی و تصاویری از اشعار حافظ طراحی شد و برای طراحی این بازی، دیگر بازیهای رومیزی فرهنگی آسیب‌شناسی شد.
او خواستار حمایت برای تولید انبوه این بازی شد و گفت: هدف ما تولید انبوه این بازی و رسیدن آن به دست مخاطب است که امیدواریم حمایت‌های لازم در این زمینه انجام شود.
مشاور ادبی بازی رندو هم گفت: پیش از خلق این بازی برای ما این پرسش مطرح بود که چرا نوجوانان امروز علاقه‌ای به ادبیات کهن ندارند و اگر دارند هم بیشتر تاکید بر گلستان سعدی شده؛ لذا به فکرمان رسید که همجواری کانون و حافظیه می‌تواند این فرصت را ایجاد کند که با خلق یک بازی متفاوت به نوجوان امروز نزدیک شویم؛ لذا طرح را به شکل آزمون در حوزه فعالیت‌های کتاب محور استارت زدیم؛ این طرح به شکل کارت‌های کاغذی خیلی ساده بود که بچه‌ها با مرتب کردن ردیف و قافیه می‌توانستند لذت از ادبیات را تجربه کنند اما وقتی که تجربه‌های بیشتری کسب کردیم به این نتیجه رسیدیم که بهتر است این بازی ساختار متفاوت‌تری پیدا کند و در این بازی خود نوجوان درگیر شود و لقمه آماده در اختیار او قرار نگیرد.
تلاش کردیم تا این بازی بر نیاز نوجوان امروز تمرکز کند
اعظم ایزدی ادامه داد: تلاش کردیم تا این بازی بر نیاز نوجوان امروز تمرکز کند؛ آن هم در شرایطی که آگاهی داشتیم نوجوانی که درگیر فضای مجازی است فرصت‌های تمرکز پایینی دارد؛ لذا باید به سمتی حرکت می‌کردیم که افزون بر جذابیت‌های گرافیکی کار فرصت کشف برای نوجوانان فراهم شود؛ بدین‌ترتیب به سمت نشانه‌های تصویری شعر حافظ حرکت کردیم؛ کشف نشانه‌های تصویری در هر غزل و تبدیل کردن آنها به عامل کنجکاوی‌برانگیز در شعر حافظ در نهایت ما را به این بازی رساند.
وی درباره نامگذاری این بازی نیز گفت: برخی کلمات در اشعار حافظ بسامد بالایی دارند؛ یکی از آن کلمات هم رند است که در مورد این کلمه در کتاب‌شناسی‌های حافظ تفاسیر مختلفی وجود دارد؛ رند در ساده‌ترین معنا یعنی زیرک، یعنی کسی که به راحتی فریب نمی‌خورد؛ همچنین برای اینکه بتوانیم فرهنگ، سنت و اندیشه اشعار حافظ را با فرهنگ و بافت تاریخی شیراز همراه کنیم از «او» یی که در پایان کلمات شیرازی‌ها استفاده می‌شود برای حرف پایانی اسم این بازی بهره بردیم.
«رندو» بازی خلاقانه هنرمندان فارسی است که نام آن بر آمده از رند اشعار حافظ به تلفظ شیرازی است و کمک می‌کند تا بیت‌ها و مفاهیم غزلیات در ذهن و روان بازیکن جای بگیرد.
سجاد ایام طراح رندو درباره این بازی به خبرنگار ایرنا گفت: ایده نخستین طرااحی این بازی به حدود ۲ سال پیش برمی‌گردد که من و همکارانم بر روی اشعار حافظ کار می‌کردیم؛ مطالعات نشان می‌دهد که مهمترین مشکل در حفظ غزلیات حافظ، عدم ارتباط حافظه تصویری و کلامی است.
طراح این بازی فکری و فرهنگی، افزود: به این منظور، بازی رندو براساس نشانه‌شناسی و تصاویری از اشعار حافظ طراحی شد.او با بیان اینکه برای طراحی این بازی، دیگر بازیهای بردگیم فرهنگی آسیب شناسی شد، ادامه داد: بیشتر بازیهای موجود از رقابت‌های منفی برای برنده شدن استفاده می‌به نحوی که باید طرف مقابل را تخریب کرد تا به پیروزی رسید، و این بر بازیکنان اثر منفی می‌گذارد و فرآیند بازی با بغض و ناراحتی همراه است.
ایام اضافه کرد: دوم اینکه این بازیها مبتنی بر شانس بود و این نیز احساسی منفی در بازیکنان ایجاد می کند.
به گفته او طراحان بازی رندو سعی کردند این بازی مبتنی بر شانس و رقابت منفی نباشد و احساسی مثبت در بازیکنان برانگیزد.
بازی با نشانه‌ها برای تکمیل دستیابی به بیت‌الغزل‌های حافظ
طراح رندو درباره نحوه انجام این بازی گفت: در این بازی، فرد با جمع آوری توکن کارت‌هایی که نشانه مرتبط با یک مصرع می‌تواند به این کارت‌ها دست پیدا کند و با کنار یکدیگر قرار دادن آنها، بیت‌ها را تکمیل کند.
وی توضیح داد: اگر بازیکن نتواند، قابلیت‌ها را فعال کند، کارت مورد نیاز او برای تکمیل ابیات، در بخشی به عنوان «گنج‌نامه» باقی می‌ماند.
ایام ادامه داد: برای دریافت نشانه‌های برگرفته از اشعار حافظ، بازیکن، حرکتی را روی صفحه بازی انجام می دهد تا قابلیت استفاده از آن کارت در کسب کند.
عرفانِ جاری در بازی رندو
طراح بازی، استفاده از مفاهیم عرفانی را دیگر شاخصه «رندو» دانست و گفت: مفاهیم عرفانی شعر حافظ به عنوان قواعد بازی استفاده شده و نام توکن ها همت گذاشته شده است.
او افزود: قابلیت از دیگر مفاهیم معنوی ابیات حافظ شیرازی است و در این بازی می‌توان با همت به قابلیت موجود در کارت نشانه‌ها دست یافت.
ایام اضا فه کرد: راز از دیگر مفاهیم.پررنگ در ادبیات عرفانی است که در این بازی نیز جاری است و در مواقع این شه مفهوم در بازی رندو تمرین و دست ورزی می‌شود.
پیچیدگی بیت‌های حافظ، دستمایه بازی رندو
آنطور که ایام گفت بازی که او و معصومه زارعی و اعظم ایزدی به عنوان تیم همکارش، طراحی کرده‌اند، نخستین بازی شعری است که بازی نیز با قواعد شعر انجام می‌شود.
او اظهار کرد: در نخستین تجربه نیز دست روی شاعری گذاشتیم که شعرهای او برای کودکان و حتی بزرگسالان، دشواری‌های خاصی دارد، به عنوان مثال ابیات یک قطعه از سعدی و فردوسی از نظر عرضی (در کنار هم قرار گرفتن اجرای یک مصراع و بیت) و طولی (ارتباط ابیات یک غزل با هم) با یکدیگر مرتبط است در حالی که در غزلیات حافظ ممکن است یک مصرع از بیت یه ظاهر با مصرعی در غزل دیگر همخوان تر به نظر برسد.
طراح رندو گفت: اکنون به فناوری و پلتفرم یک بازی شعری دست یافته‌ایم و می‌توان همین قواعد و شاکله را برای طراحی بازی با اشعار دیگر شاعران نیز به کار گرفت و مجموعه رندو را ساخت.
جای خالی حمایت از بازیهای فکری و فرهنگی
به گفته او اکنون مالکیت فکری این بازی در سایت کانون پرورش فکری ثبت شده و اما جای خالی حمایت‌های دولتی و نهادهای فرهنگی برای تولید انبوه آن احساس می‌شود.
ایام گفت: هنگامی که الگوی اولیه بازی تولید شد، برای جلب حمایت تلاش کردیم اما در استان‌ها حمایتی از فعالیت‌های خلاقانه فرهنگی وجود ندارد و اتکا به مراکزی در پایتخت است.
او ادامه داد: نمونه اولیه تولید و به جشنواره سکوی محصولات حوزه نوجوان ارسال شد که زیر نظر حوزه هنری تهران برگزار می‌شود و در این جشنواره مقام برتر کسب کرد.
طراح رندو افزود: می‌خواهیم که این بازی تولید انبوه شود و به دست مخاطب ادب دوست خود برسد اما چاپخانه‌ها آن را کمتر از یکهزار نسخه چاپ نمی‌کنند که در این صورت نیز نیازمند دست کم پنج میلیارد ریال اعتبار است.
او با بیان اینکه دستگاه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی، شهرداری و استانداری می‌توانند در تولید این بازی فکری و فرهنگی حمایتگر باشند، گفت: با این حال دست روی دست نگذاشته و اقداماتی را برای تولید آن آغاز کرده‌ایم.
منبع: ایبنا و ایرنا