میراث مکتوب – کتاب ره‌آغاز فرمانروایی ایل قاجار از مجموعه تاریخ و شناخت جامعه معاصر ایران (2) تالیف دکتر ناصر تکمیل‌همایون به بررسی سقوط صفویه و شیوه قدرت‌یابی ایل قاجار و برپایی پادشاهی آن می‌پردازد.
در این پژوهش تکیه بر جنبش‌ها و حرکت‌های اجتماعی و سیاسی قاجاریان بیش‌تر مورد توجه قرار دارد و به همین دلیل کوشش شده تا طی فصول نه‌گانه با برخورداری از منابع و نگارش‌های تاریخی خودی و محققان برون‌جامعه‌ای که نگارش‌های متفاوتی با پژوهشگران ایرانی دارند، از نخستین اقدامات قدرتمندانه فتحعلی‌خان قاجارقوانلو و تلاش‌های فرزندش محمدحسن‌خان و قیام‌های فرزندزادگانش حسینقلی‌خان جهانسوز و آقامحمدخان سخن به میان آمده و در مسیرهای سخت‌گذر جنگ‌ها و فتنه‌ها، چگونگی راه‌یابی‌های آنان برای رسیدن به سلطنت روشن گردد.
دوران مورد بررسی از سقوط اصفهان توسط افغان‌ها (12 محرم‌الحرام 1135ق/ 12 اکتبر 1722 م) تا تاجگذاری آقامحمدخان قاجار (جمادی‌الآخر 1210ق/ مارس 1796 م) است که در تاریخ ایران به‌عنوان دوران آشوب نامیده شده است. روزگار مزبور با آغاز سلطه‌گری دولت‌های استعماری روسیه و انگلستان و فرانسه از یک سو و دست‌اندازی‌های نظامی و جنگی عثمانیان از سوی دیگر هم‌زمان است و کشمکش‌ها و منازعات ایلی و طایفه‌ای و قبیله‌ای در شرایطی انجام می‌یافت که برای ایرانیان تازه و نوظهور بود و کوشش‌های سیاسی مدعیان قدرت و سلطنت فزون بر ایجاد وحدت و هماهنگی، مساله استقلال و حفظ یکپارچگی کشور را نیز بیش‌وکم در نظر داشتند. به همین دلیل تحلیل تاریخ این دوره از منظر جهانی و سیاست‌های جدید باید در معیار دقیق‌تری مورد بررسی قرارگیرد.
در پی تحلیل تاریخی عصر پیش از «دوره‌ی آشوب» و نقش ایل و اویماقات قاجار در دوران سلطنت صفویه، زندگی جدید بخش عظیمی از قاجاریان سکونت‌یافته در استرآباد و مازندران در این اثر مورد پژوهش قرارگرفته و در این مجلد شرح و بیان مختصر آن به نگارش درآمده‌است.
فصول این کتاب به شرح زیر است:
سیمای تاریخی دوران آشوب
نقش و موقعیت سیاسی فتحعلی‌خان قاجار قوانلو
محمدحسن‌خان در مسیر شهریاری
اقدامات قدرت‌طلبانه حسینقلی‌خان جهانسوز
قیام آقامحمدخان قاجار
نبردهای آقامحمدخان قاجار و لطفعلی خان زند
جنگ‌های اقامحمدخان در قفقاز
آخرین تلاش‌ها
خان قاجار بر اورنگ پادشاهی
فرجام سخن
تکمیل همایون، ناصر، ره آغاز فرمانروایی ایل قاجار، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 200 صفحه، شمارگان: 500 نسخه، قطع: وزیری، بها: 130000 ریال، 1394.