میراث مکتوب- «دریچه‌ای به ادبِ فارسی» مجموعه مقالاتِ پرمغز دانشمندان برجسته شبه‌قاره درباره زبان و ادبیات فارسی است که سال‌ها پیش به زبانِ اردو در مجلّاتِ مختلفِ آن دیار مانندِ: «اورینَتَل کالج» (لاهور)، «معارف» (اَعظم‌گَر) منتشر شده بودند. دکتر سیّد حسن عبّاس – مدیرِ فعلیِ کتاب‌خانه رضا رامپور در هندوستان- برخی از این مقالات را به فارسی ترجمه کرده که با تعلیقات و اضافات در سالِ 2018 از کتاب‌خانه رضا رامپور منتشر شده است.
«دریچه‌ای به ادبِ فارسی» (مجموعه مقالات درباره ادبیاتِ فارسی) – جلدِ اوّل و دوّم، ترجمه، تعلیقات و اضافات: دکتر سیّد حسن عبّاس، ناشر: کتاب‌خانه رضا، رامپور، شهرِ رامپور، هندوستان، سالِ نشر: 2018.
فهرستِ مطالبِ جلدِ اوّل:
حرفی چند // شریف حسین قاسمی
پیش‌نامه // سیّد حسن عبّاس
نخستین ترجمه فارسیِ قرآنِ کریم در شبه قارّه // مولانا امیرالدّین مِهر
یک نسخه خطّیِ نایابِ «سفینة‌الاولیاء» به خطّ مصنّف // مولوی محمّد شفیع
مولانا ابوالبرکات مُنیر لاهوری // حافظ محمود شیرانی
مجالس العشّاق // حکیم سیّد شمس‌الله قادری
غزل‌هایِ متّحدالبحرِ خواجه عماد فقیه و خواجه حافظ شیرازی // محمّد اقبال شیخ (استادِ فارسی در اورینتَل کالج لاهور)
برخی از زنانِ سخنورِ فارسی // محمّد اقبال شیخ (استادِ فارسی در اورینتَل کالج لاهور)
خاتمه خلاصة الافکار // قاضی عبدالودود
سحابی نجفی و نسخه‌هایِ خطّیِ رباعیاتِ او // محمّد اقبال شیخ (استادِ فارسی در اورینتَل کالج لاهور)
نسخه خطّیِ «الیواقیت فی المواقیت» // امتیاز علی خان عرشی
«رباعیاتِ خیّام» در «مرصاد العباد» // امتیاز علی خان عرشی
یک تذکره فارسی: «مذکّر الاصحاب»// سیّد عبدالله
میرزا غازی بیگ ترخان متخلّص به «وقاری» و دیوانِ وی // نذیر احمد
قدیمی‌ترین نسخه خطّیِ «طبقاتِ اکبر» // خلیق احمد نظامی
عمادالدّین محمود شیرازی و آثارِ او // سیّد ظل‌الرّحمان
فهرستِ مطالبِ جلدِ دوّم:
حرفی چند // شریف حسین قاسمی
پیش‌نامه // سیّد حسن عبّاس
برگی از مراسلت میانِ خانِ خانان و عُرفی // ضیاء‌الدّین دیسائی
بیاض شیرافگن‌خان «بیاضِ باسطی» نسخه عَلیگَر // سیّد امیر حسن عابدی
«بیاضِ باسطی» نسخه کتاب‌خانه خدابخش // سیّد حسن
میر ذوالفقار آذر ساسانی: مولّفِ دبستانِ مذاهب // سیّد امیر حسن عابدی
دو کتاب از کتاب‌خانه جهانگیرشاه // مختارالدّین احمد
میر علی کاتب و شاهکارِ او // مختارالدّین احمد
تذکره خرابات // مختارالدّین احمد
دیوانِ فارسیِ ظهورالدّین حاتم دهلوی نسخه خطّی کتاب‌خانه مولانا آزاد در عَلیگَر // مختارالدّین احمد
محمد حسین معلوم تبریزی // غلام مصطفی خان
کتاب‌خانه‌هایِ زمانِ اکبر شاه // تنویر جهان خان
درباره «کشف‌المحجوب» // سیّد محمّد باقر
»نفائس المآثر» نسخه‌خطّیِ کتاب‌خانه مولانا آزاد در عَلیگَر // خلیق احمد نظامی
برخی از آثار و تصحیحاتِ سید حسن عباس:
دکتر سیّد حسن عبّاس دانش‌آموخته گروهِ فارسیِ دانشگاهِ تهران است. رساله دکتریِ وی «بررسیِ احوال و آثارِ فارسیِ میرغلامعلی آزاد بِلگرامی 1116-1200هجری» است که در سالِ 1373 دفاع شد.
– «قندِ پارسی؛ نوزده مقاله و رساله تحقیقی در زمینه ادبیاتِ فارسی و نسخه‌شناسی»؛ بنیادِ موقوفاتِ دکتر محمود افشار، تهران، 1371. (مجموعه مقالاتِ زنده‌یاد دکتر نذیر احمد که دکتر سیّد حسن عبّاس به فارسی ترجمه کرده است)
– «قندِ مکرّرِ پارسی؛ هجده گفتارِ ادبی و تاریخی »؛ بنیادِ موقوفاتِ دکتر محمود افشار، تهران، 1390. (مجموعه مقالاتِ زنده‌یاد دکتر نذیر احمد که دکتر سیّد حسن عبّاس به فارسی ترجمه کرده است)
– «گفتارهایِ پژوهشی در زمینه ادبیاتِ فارسی» بنیادِ موقوفاتِ دکتر محمود افشار، تهران، 1377. (مجموعه مقالاتِ شادروان دکتر امیرحسن عابدی که دکتر سیّد حسن عبّاس به فارسی ترجمه کرده است)
– «احوال و آثارِ میرغلامعلی آزاد بِلگرامی»، بنیادِ موقوفاتِ دکتر محمود افشار، تهران، 1384.
[شایانِ ذکر است که که جلدِ سوم مجموعه مقالاتِ زنده‌یاد دکتر نذیر احمد و جلدِ دوّم مجموعه مقالاتِ شادروان دکتر امیر حسن عابدی در دستِ انتشار است].
– «فهرستِ نسخه‌هایِ خطّیِ عربی و فارسی در کتاب‌خانه نوشاهیه در ساهَن پال»، پاکستان، تالیف: عارف نوشاهی- ترجمه از اردو به فارسی، نشریه تحقیقاتِ کتابداری و اطّلا‌رسانی دانشگاهی، دانشگاهِ تهران، بهمن 1370، تهران، شماره 18.
– «ترجمه 13 داستان‌ِ کوتاهِ فارسی به اردو برایِ کودکان»، بنیادِ کتابِ همدرد در پاکستان، کراچی، 1993 – 1994.
– «دو رساله در نقدِ ادبی: تحقیق‌السّداد فی مذله الآزاد» تالیف: سخنور بِلگرامی/ «تادیب‌الزّندیق فی تکذیب الصدیق» تالیف: مهربان اورنگ‌آبادی، کتاب‌خانه رضا، رامپور، هندوستان، 1996.
– «مثنوی ناله شبگیر» تالیف: بهار حسین آبادی (شاعرِ پارسی‌گوی از ایالتِ بیهار)، به کوشش: دکتر سید حسن عبّاس و جابر حسین، بنیادِ بیهار، هندوستان، 1996.
– «میراثِ علمیِ کتاب‌خانه رضا در رامپور، مجموعه مقالاتِ نوشته شده درباره نسخه‌های خطّیِ اردو، فارسی و عربی در کتاب‌خانه رضا در رامپور»، دسامبر 1996.
– «ادب‌گاهِ رامپور»؛ تذکره دانشمندان و شاعرانِ رامپور، تالیف: هوش نعمانی، کتاب‌خانه رضا رامپور، سالِ 1997.
– «تذکره شعرایِ رامپور»، تالیف: جورج فانتوم، مجلّه جَرنَل، کتاب‌خانه رضا رامپور، هندوستان، شماره 10-11، سالِ 2003.
– «حیاتِ مبارک عظیم‌آبادی»- تالیف: عبدالخیر رحمانی، سال‌نامه ادراک، مرکزِ تحقیقات اردو و فارسی، گوپال‌پور، هندوستان، شماره 4، سالِ 2004.
– «احقاقِ حق»، تالیف: وارسته سیال‌کوتی، مجله قند پارسی، مرکزِ تحقیقاتِ فارسی، دهلی‌نو، هندوستان، شماره 29-30، سالِ 2005.
– «هدایت‌السّلطانیه»، تالیف: یوسف بلگرامی، مجله قندپارسی، مرکزِ تحقیقاتِ فارسی، دهلی‌نو، هندوستان، شماره 10 و 11، سالِ 2005.
– «حیات و خدماتِ حکیم سید ظل‌الرحمان»، مرکزِ تحقیقات اردو و فارسی گوپال‌پور و آکادمی ابن‌سینا در عَلیگَر، هندوستان، سالِ 2005.
– «ذکرِ ندیم بلخی»، مرکزِ تحقیقات اردو و فارسی، گوپال‌پور، هندوستان، 2005.
– «رساله شرحِ بیتِ امیر خسرو از جامی»، مجله قند پارسی، مرکزِ تحقیقاتِ فارسی، دهلی‌نو، هندوستان، شماره 33 و 34، سالِ 2006.
– «رساله جوابِ شافی»، تالیف: وارسته سیال‌کوتی، مجله دانش، مرکزِ تحقیقاتِ فارسی ایران و پاکستان، اسلام‌آباد، شماره 90، 2007.
– «ارمغانِ علمی؛ نذرِ حنیف نقوی»، مرکزِ تحقیقات اردو و فارسی، گوپال‌پور، هندوستان، 2010.
– «کلیاتِ آزاد بِلگرامی (فارسی)»، مرکزِ تحقیقاتِ فارسی، دهلی‌نو، 2015.