میراث مکتوب – کتاب اخلاق ناصری یکی از نگاشتههای پرارج دانشمند نامور ذوفنون خواجه نصیرالدّین طوسی (د: 672 ه.ق.) است که در شمار مهمترین و برجستهترین متونِ مَدرَسیِ (کلاسیک) اخلاق و حکمت عملی اسلامی جای دارد.
خواجه این کتاب را همچون برخی از دیگر آثار مهمّ خودش با قلمی متین به زبان پارسی رَصین تألیف کرده است و اثری آفریده که در وثاقت تحریر و لطف تقریر و دقّتنظر بینظیر است. رکنالدّین جرجانی (زنده در 728 ه.ق.) به دلیل اهمّیّت اخلاق ناصری، و برای آنکه استفاده از آن برای عربیزبانان نیز میسّر گردد، این متن را به زبان عربی ترجمه کرده است. تعریب جرجانی از اخلاق ناصری موسوم به «الأخلاق النصیریّة فی تعریب الأخلاق الناصریّة» را چندی پیش دانشمند ارجمند آقای دکتر یُپ لَمیِر (Joep Lameer) تصحیح کرد و در سال 2015 میلادی در سلسله منشورات انتشارات بریلِ هلند منتشر نمود.
چند سال پیش از چاپ این اثر، ترجمۀ عربیِ دیگری از کتاب اخلاق ناصری نیز بر دست یکی از محقّقان لبنانی، دکتر محمّدصادق فضلالله، فراهم آمد و بهطبع رسید. این ترجمه در سال 1429 هجری قمری / 2008 میلادی از سوی انتشارات دارالهادی للطباعة و النشر و التوزیع در لبنان انتشار یافت. در نوشتار حاضر به معرّفی این دو ترجمۀ مختلف، و مقایسۀ اجمالی آن دو برگردانِ عربیِ کهن و معاصر از متن اخلاق ناصری میپردازیم.
متن کامل این نوشتار به قلم حمید عطائی نظری را که در وبگاه حلقۀ کاتبان منتشر شده است اینجا بخوانید.