میراث مکتوب- ملا عبدالرحیم هروی معروف به عبدالرحیم عنبرین قلم از خوشنویسان و نستعلیق‌نویسان صاحب‌نام ایران و هند در اواخر سدۀ دهم و اوایل سدۀ یازدهم هجری است.او اهل هرات بود که در جوانی از خراسان به هندوستان رفت و به خدمت خان‌خانان رسید و با تربیت آن سپه‌سالار هنر دوست، در خط پیشرفت کرد و آوازهٔ خوشنویسی او تمامی شبه قاره هند را فراگرفت.
عبدالرحیم مدت‌ها در کتابخانه خان‌خانان، به کار کتابت مشغول بود و آثار زیبائی از خطوط خود، در آن کتابخانه به یادگار گذاشت. بعدها خان‌خانان او را به دربار جهانگیر پادشاه گورکانی (۱۰۱۲ – ۱۰۳۷ه. ق) معرفی کرد و جزو کاتبان دربار درآمد و به خطاب «عنبرین رقم» مفتخر شد. او طرف توجه و عنایت پادشاه واقع گردید و پس از چندی لقب «روشن رقم» نیز دریافت کرد و گاهی «جهانگیرشاهی» نیز رقم کرده‌است.عبدالباقی نهاوندی مؤلف کتاب “مآثر رحیمی” می‌گوید: “الحال در هندوستان بعد از ملا محمد حسین کشمیری، بهتر از وی کسی نیست.”
آثار او در موزه های کشورهای مختلف نگهداری می شود.یک نسخه از کتاب “جهانگیر نامه” به قلم خوش او در کتابخانه سلطنتی تهران موجود است. یک نسخه از کتاب چهل مجلس به قلم علاالدوله سمنانی که در موزه باستان شناسی دهلی نگهداری می شود نیز توسط ملا عبدالرحیم هروی خوشنویسی شده است. همچنین در کتابخانه آستان قدس رضوی مشهد، سه قطعه از مرقعی به قلم سه دانگ و دو دانگ و کتابت خوش با رقم: “فقیر عبدالرحیم عنبرین قلم” موجود است.
چند اثر دیگر از او نیز در کتابخانه دانشگاه استانبول کتابخانه بادلیان آکسفورد و موزه آقاخان دیگر جای‌ها باقی مانده است.
Mullah Abd al-Rahim, famously known as Abd al-Rahim Ambarin Qalam, was one of the celebrated calligraphers and Nastaliq-writers of Iran and India during late 16th and early 17th centuries AD.
He was a native of Herat, who travelled to India from Khorasan in his youth, and approached Khan-i-Khanan under whose tutelage and mentorship he developed his art of calligraphy and became renowned as a calligrapher throughout the Indian subcontinent.
Abd al-Rahim spent a great deal of time scribing in the library of Khan-i-Khanan and left his tremendously beautiful artworks as mementos in this library. Later on, Khan-i-Khanan introduced him to the court of Mughal emperor Jahangir, and he became one of the scribers of the royal court and was honored with the title of “Ambarin Qalam”. He attracted the attention of the emperor and also gained the title of “Roshan Raqam”, and has sometimes also been called “Jahangirshahi”. Abd-al-Baqi Nahavandi, the writer of Ma’asir-i-Rahimi, says: “Right now, he is the best in India after Mullah Muhammad Hussain Kashmiri.
His works of art are displayed in various museums around the world. A copy of Jahangirnameh penned by him is kept in the Royal Library in Tehran.
In addition, a copy of Ala ud-Daula Simnani’s Chehel Majlis which is displayed in the Archeological Museum in Delhi is also handwritten by Mullah Abd al-Rahim Heravi.
Three pieces of Muraqqa titled “Faqir Abd al-Rahim Ambarin Qalam” are kept in the library of Astan Quds Razavi in Mashhad.
منبع: