محمد بن علی بن ابراهیم بن حسن بن ابیجمهور احسایی از علمای نامدار شیعی در سدۀ نهم هجری، آشنا با علوم مختلف اسلامی از جمله فقه، اصول فقه، حدیث، کلام و عرفان و صاحب تألیفات متعدّد در زمینههای مذکور، شخصیت ذوابعادی است که مطالعات گستردهای پیرامون شرححال و شناسایی آثار و بررسی افکار و نظریات وی در شرق و غرب عالم صورت گرفته و هنوز ابعاد مهمی از زندگی وی مجهول مانده و نیاز به بررسی بیشتر در صورت دستیابی به منابعِ جدید دارد.
شاید یکی از جامعترین تحقیقات دربارۀ زندگی ابن ابیجمهور کتاب «کلام، فلسفه و عرفان در اندیشۀ شیعۀ اثنی عشری سدۀ نهم هجری: جهان اندیشههای ابن ابیجمهور احسایی» اثر دکتر زابینه اشمـیتکه باشد که در سال ۲۰۰۰ میلادی در لیدن به چاپ رسیده و پیوست مربوط به «فهرست نوشتههای ابن ابیجمهور» به وسیله دوست گرامی احمدرضا رحیمی ریسه ترجمه شده و با اضافات در نسخهپژوهی، دفتر یکم، صص ۲۹۱-۳۰۹ به چاپ رسیده است.
اخیراً نیز فهرست مصنّفات ابن ابیجمهور به همّت دوستِ فاضل شیخ عبدالله غفرانی به وسیله جمعیه ابن ابیجمهور الاحسایی لإحیاء التراث به چاپ رسیده است.
ضمن نسخههای جدیدِ خریداریشده کتابخانۀ آیتالله العظمی مرعشی نجفی (ره) کتابی از تألیفات ابن ابیجمهور به دست آمد که به نظر میرسد اثر جدیدی از کارهای وی باشد که گرچه شباهتهایی با اثر مشهورش المجلی مرآه المنجی دارد ولی غیر از آنست. در این کتاب کلامی همچون دیگر آثار ابن ابیجمهور تأثیرپذیری از سهروردی و سیدحیدر آملی در نقلهای طولانی از این دو آشکار است.
ادامه این مقاله را اینجا بخوانید.