- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

انتشار «نامنامه جغرافیای اسطوره‌ای، حماسی و تاریخی ایران»

میراث مکتوب – «نامنامۀ جغرافیای اسطوره‌ای، حماسی و تاریخی ایران» ویژه‌نامۀ دومین شمارۀ مجلۀ بین‌المللی مطالعات و تحقیقات ایرانی «بهارستان ایران» از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شد.

بررسی و پژوهش در مورد اعلام جغرافیای اسطوره‌ای، حماسی و تاریخی ایران آن هم بر مبنای اثری همانند شاهنامه فردوسی مسئله بسیار پیچیده و مهمی است که تاکنون به گونه‌ای انسجام یافته به آن نپرداخته‌اند. علت اساسی این امر تنوع و گونه‌گونی بسیار زیادی است که این اعلام در طول تاریخ به دلایل گوناگون به خود پذیرفته‌اند، به کلامی دیگر این تنوع در اسامی و نیز فراموشی و یا تغییر آن در دوره‌های تاریخی بعد سبب می‌شود که پیوسته گذشتۀ جغرافیایی این مرز و بوم ناشناخته باقی بماند. البته با اینکه علت گوناگونی، دگرگونی و یا فراموشی این اسامی در حوزه‌های سه گانه جغرافیای اسطوره‌ای، حماسی و تاریخی به گونه‌ای ماهوی متفاوت است، ولی به هرحال نتیجه همانا عدم دستیابی به یک منبع مسجل در جغرافیای دوره‌های گذشته است. (مقدمه، ص5)

برای اینکه بررسی ویژگی‌های جغرافیای اساطیری شاهنامه در 7 جلد نخست از جلدهای نه‌گانۀ شاهنامه چاپ مسکو، یعنی از کیومرث تا پایان کار اسکندر به نتیجۀ مطلوب برسد، پس از پژوهش روی هر مدخل و توجه به ویژگی‌های جغرافیای تاریخی، اسطوره‌ای و حماسی، منابع مربوطه اعم از منابع دوره اسلامی، متون دورۀ میانه و نیز منابع سامی مورد بررسی و اشاره قرار گرفته است و در پایان این نامنامه نیز فهرست کامل اعلام شاهنامه در 7 جلد نخست شاهنامه چاپ مسکو جهت آگاهی بیشتر درج شده است و همچنین بنا بر اطلاعات قابل استخراج از متن شاهنامه نقشه‌ای از گستره‌ی جغرافیایی آن به عنوان پیوست آمده است.

این پژوهش که حدوداً بیش از 1600 مدخل اصلی و فرعی را در بر می‌گیرد، مقدمه‌ای است که جهت تدوین دایرة‌المعارف جغرافیای اسطوره‌ای، حماسی و تاریخی ایران تدارک دیده شده است و محور اصلی تکیه بر منابع اسطوره‌ای، حماسی و تاریخی است و کمتر به توضیح پرداخته است.

این نامنامه ضمیمۀ دومین شمارۀ بهارستان ایران با پژوهش دکتر سعید عریان از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در 130 صفحه منتشر شده است.

منبع: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی [1]

[2]
[3]