- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

جدال عقل و اسطوره در یونان باستان

ميراث مكتوب – این اثر تلاشی است در حیطه شناسایی موضوعی به نام تاریخ عقل با رویکرد «پدیدارشناسانه». به طوری که با پیشروی بر روی مضامین ناشناخته و استفاده از روش تحلیلی ـ تاریخی تلاش می‌كند تا به کرانه‌های حقیقت نزدیک شود.

این اثر تلاشی است در حیطه شناسایی موضوعی به نام تاریخ عقل با رویکرد «پدیدارشناسانه»، به طوری که با پیشروی بر روی مضامین ناشناخته و استفاده از روش تحلیلی ـ تاریخی تلاش می‌کند تا به کرانه‌های حقیقت نزدیک شود. این کتاب با نگاهی به دغدغه چگونگی واردشدن مدرنیته به زندگی روزمره، در توجه به مفاهیم برای رویکرد فلسفی اثر اهمیت قائل شده و در همین مسیر پیش رفته است.

فصل اول کتاب با عنوان «بررسی نحوه شکل‌گیری یونان باستان» دربردارندۀ موقعیت جغرافیایی یونان باستان، اقوام جدید و اقوام ساکن، توجه به عرصه‌های زیست‌محیطی و اقتصادی است که هر کدام به تنهایی وضعی فلسفی را ایجاد می‌کند. در فصل دوم «عصر اسطوره‌های یونان» بررسی قرار می‌شود که به ترتیب شامل تعریف اسطوره، اسطوره‌پردازان یونانی، شخصیت‌های اسطوره‌یی در یونان باستان، مفاهیم اسطوره‌یی در اساطیر، افسانه آفرینش، خدایان، انسان، قهرمانان، شیئ ممنوعه، مرگ، طبیعت و تقدیر است. فصل سوم این کتاب با عنوان «آغاز عصر لوگوس‌باوری و شکل‌گیری لوگوس» به تفسیر آغاز عصر لوگوس و شکل‌گیری آن پرداخته است. این فصل شامل بخش‌هایی مثل تعریف لوگوس، تاریخچه لوگوس و گروه‌های فکری در آن است.

فصل آخر این کتاب با عنوان «بررسی لایۀ میانی دانش در یونان باستان» دربردارندۀ موضوعاتی مانند بررسی لایه‌های میانی دانش در یونان که همان مفصله است، بررسی‌ تحولات در لایه میانی دانش در یونان باستان، شکل‌گیری دولت در شهرها، مفهوم شهروند و شکل‌گیری دولت و حکومت، قانون و سولون به عنوان اولین قانون در عصر جدید است. از جمله بخش‌های دیگر این فصل می‌توان به بررسی مجدد شهروند و نسبت آن با دولت در یونان، شکل‌گیری روابط و مناسبات اقتصادی جدید، توسعه علم پزشکی و شکل‌گیری فرد واحد، شکل‌گیری علم نجوم و استدلال برای قاعده مندی کیهان، شکل‌گیری مفاهیم جدید در نگارش «شهر قدم و شهر جدید، تراژدی و کمدی، سبک نگارش تاریخ‌نگاران» اشاره کرد.

فهرست مطالب این کتاب بدین ترتیب است:

فصل اول: بررسی نحوۀ شکل‌گیری یونان باستان: موقعیت جغرافیایی یونان باستان، اقوام جدید و اقوام ساکن قبلی، همسایگان یونان باستان، منابع اقتصادی اولیه و کسب و کار یونان باستان، آغاز نشانه‌های شکل‌گیری یونان فلسفی.

فصل دوم: عصر اسطوره‌ای یونان: تعریف اسطوره، شخصیت‌های اسطوره‌ای در یونان باستان، مفاهیم اسطوره‌ای در اسطوره‌های یونان باستان.

فصل سوم: آغاز عصر لوگوس‌باوری و شکل گیری لوگوس: تعریف لوگوس، تاریخچۀ تحولات مفهومی لوگوس، گروه‌های فکری موجود در آن عصر، انواع لوگوس.

فصل چهارم: بررسی لایۀ میانی دانش در یونان باستان: بررسی تحولات در لایۀ میانی دانش در یونان باستان، مفهوم شهروند و شکل‌گیری دولت و حکومت، قانون یا نوموس و سولون به عنوان اولین قانون‌گذار عصر جدید در یونان، بررسی مجدد مفهوم شهروند و نسبت آن با دولت شهر، شعر قدیم و شعر جدید، تراژدی و کمدی، تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نگاران، چرخش نگرگاه از میتوس به لوگوس، نتیجۀ نهایی.

گلچین، پژمان: جدال عقل و اسطوره در یونان باستان، تهران، نگاه معاصر،391 صفحه، 1393.

[1]
[2]