- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

معتزله و فقه حنفی

میراث مکتوب – خوشبختانه نسخه خطی یتیمه الدهر فی فتاوی أهل العصر تألیف مجد الأئمه عبد الرحیم بن عمر الترجمانی شامل نکات بسیار جالب توجهی در این نوع زمینه‌هاست و از جمله اشتمال آن بر اطلاعاتی درباره فقیهان معتزلی.

نویسنده که بی‌شبهه معتزلی بوده در آثار خود از فقیهان و متکلمان معتزلی خراسان و ری؛ به ویژه در اواخر سده پنجم و اوائل سده ششم قمری مکرر نام می برد و نقل قول می کند. نکته جالب در این کتاب اعتنای نویسنده که خود از خاندانی حنفی و معتزلی بوده به فقیهان حنفی مذهب غیر معتزلی بخارا و سمرقند و نقل فتاوی آنان است که خود نشان از اهمیت «هویت فقهی» و اولویت آن بر گرایش کلامی در آن دوره است؛ زمینه ای که از علل و اسباب نابودی عملی معتزلیان در برابر سواد اعظم حنفیان در سده ششم قمری باید قلمداد شود (در این باره پیشتر در این سلسله مقالات سخن گفته ایم و باز هم در دنباله این مقالات به این زمینه خواهیم پرداخت). در این یادداشت تنها به بخشی از این مطالب که حال و هوای خوارزم را به ویژه از نقطه نظر فرهنگی و مذهبی و آموزشی نشان می دهد اشاره‌وار می‌پردازیم.

ادامه مقاله «معتزله و فقه حنفی» نوشته حسن انصاری را اینجا [1] بخوانید.

[2]
[3]