- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

چهل مجلس، چهل قاب

میراث مکتوب – چهل مجلس، عنوان کتابی از دیوارنگاره‌های زیارتگاه‌های گیلان است که پیمان عیسی‌زاده آن را گردآوری کرده و آیدین آغداشلو بر آن مقدمه نوشته است که به تازگی به همت انتشارات فرهنگ ایلیا منتشر شده است.
هر چند گیلان از حدود پنج قرن پیش به تشیع گراییده است، اما بقاع متبرکه فراوانی در بخش «بیه پیش» آن سامان وجود دارند. تزیین دیوارهای داخل و خارج این بقاع متبرکه با نقاشی های مذهبی، هر چند پرهزینه بوده، اما به همت متدینین و متمولین و برخی حاکمان، رواج داشته و حماسه عاشورا، که چون خون در رگ حیات جوامع شیعی جریان دارد، موضوع بیشینه این نگارگری‌ها است.
پیمان عیسی‌زاده، با همتی بلند و حوصله‌ای فراوان به ثبت تصویری این نقاشی های دیواری، که در حال زوال و نابودی هستند، پرداخته و چهل نمونه از این هنر مردمی را در کتاب چهل مجلس فراهم آورده، که به نوشته آیدین آغداشلو در مقدمه اش بر این کتاب: «توانسته تصویری کلی از روح این آثار اغلب ساده و ابتدایی را ارائه کند تا هنردوستان و هنرشناسان بتوانند بر این اساس، ارتباط و همسویی نقاشی های دیواری با هنر گرافیک قرن سیزدهم و چهاردهم هجری را بررسی کنند.»
عیسی زاده با تیزبینی و آگاهی از حاصل کاری که انجام داده است می نویسد: «چهل مجلس چهل قاب از نقاشی های دیواری بقاع گیلان شرقی و بخشی از هویت بصری آن است، هویت منحصر به فردی که ریشه در پیوند و علقه امیران کیایی، حاکمان موروثی این سامان و صفویان دارد. سنت زیبایی شناسی مستور در این تصاویر، آن چنان بری از پیچیدگی برخی سبک های هنر ایرانی یا دشوار نمایی هنرمندانه است که به راستی می توان آثار مزبور را در زمره برجسته‌ترین مصادیق هنر مردمی به شمار آورد.»
چهل مجلس، در۹۰ صفحه مصور و بهای ۲۵۰ هزار ریال، در مرکز تامین و عرضه متون کهن ایرانی میراث مکتوب برای عرضه موجود است.

معرفی کتاب از سید مهدی جهرمی

[1]
[2]