میراث مکتوب – تاکنون در سرتاسر ایران مطالعات بسیاری در باب شاهنامه در قالب کتاب و مقاله و سخنرانی صورت گرفته است. اما آنچه در این میان از آن غفلت شده است مربوط به پایان نامه‌های تحصیلی در حوزۀ شاهنامه پژوهی است که بخش عظیمی از پژوهش های مرتبط با این حوزه را شامل می شود. این منابع، به دلیل پراکندگی و همچنین ضعف نظام اطلاع‌رسانی دانشگاهی، غالباً ناشناخته مانده‌اند.
مجموعۀ موضوعی حاضر که با هماهنگی دبیرخانۀ همایش هزارۀ شاهنامه در فرهنگستان زبان و ادب فارسی و با هدف رفع خلأ اطلاعاتی موجود در زمینۀ پژوهش‌های مرتبط با این موضوع فراهم شده، نخستین گام در جهت رفع این نقص به شمار می‌رود. در این کتاب ۱۵۱۶ پایان نامۀ کارشناسی ارشد و رسالۀ دکتری، از ۱۰۰ مرکز آموزش عالی دولتی و آزاد داخل و خارج کشور، در ۳۳ رشتۀ دانشگاهی معرفی شده است. از این تعداد، ۱۶ رسالۀ مرتبط در دانشگاه‌های دیگر کشورها تألیف گشته‌اند.
با نگاهی کلی به عناوین ۱۵۱۶ پایان نامۀ داخلی و خارجی انجام‌یافته در حوزۀ شاهنامهپژوهی، می توان چنین گفت که با وجود محدودیت و پراکندگیِ نسبیِ پژوهش‌های این حوزه تا پیش از دهۀ هفتاد شمسی، شواهد گویای آن است که این روند مطالعاتی، همسو با توسعۀ دوره‌های تحصیلات تکمیلی زبان و ادبیات فارسی در خلال دهۀ گذشته، از نظر کمّی و کیفی رو به بهبود داشته است. همچنین در سال‌های اخیر تمایل به بررسی تطبیقی شاهنامه با دیگر آثار ادبی داخلی یا خارجی، رو به رشد نهاده و مطالعات اسطوره‌ای و جامعه‌شناختی (میان‌رشته‌ای) نیز از تنوع بیشتری برخوردار گشته است.
کتاب فهرست پایان نامه‌های حوزۀ شاهنامه پژوهی (۱۳۲۸-۱۳۹۱) به کوشش دکتر محمدامین ناصح گردآوری شده و فرهنگستان زبان و ادب فارسی آن را در ۲۵۹ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۱۲۰۰۰۰ ریال منتشر کرده است.
منبع: فرهنگستان زبان و ادب فارسی