میراث مکتوب- خورشید فیض‌الله یویچ عبدالله‌زاده تاریخنگار علم اهل تاجیکستان در ساعت ۴ صبح شنبه ۳۰ دی ۱۳۹۱ در سن ۷۲ سالگی چشم از جهان فروبست. او یک سال قبل از فوتش (۲۴ دی ۱۳۹۰) زندگینامۀ خود را چنین نوشته است:
“در ۲۵ سپتامبر ۱۹۴۰ در خجند در خانواده ای اهل علم به دنیا آمدم. در سال ۱۹۵۸ پس از اتمام دبیرستان وارد دانشکدۀ فیزیک و ریاضی مؤسسۀ آموزشی لنین آباد شدم که اکنون به نام آکادمیسین باباجان غفورف خوانده می شود. در سال ۱۹۶۳ از آنجا فارغ التحصیل شدم.
پس از گذراندن دورۀ سربازی از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۰ در دبیرستان شمارۀ ۱۶ فیزیک تدریس می کردم. سپس در سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۱ برای تکمیل پژوهشهای علمی خویش در مؤسسۀ اخترفیزیک تاجیکستان (دوشنبه) کار می کردم. در طول این سالها مدارج مختلف علمی را طی کردم. در سال ۱۹۸۲ از رسالۀ کارشناسی ارشد و در سال ۱۹۹۰ از رسالۀ دکتری خود با عنوان “تاریخ نجوم در خراسان و ماوراءالنهر” دفاع کردم.
از سال ۱۹۹۱ تا کنون در دانشگاه دولتی باباجان غفورف خجند فعالیت علمی و آموزشی دارم. ضمنا در سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۶ سرپرست شاخۀ علمی-پژوهشی یونسکو در دانشگاه مذکور بودم. در سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۸ هم مدیریت بخش “آموزش فیزیک و فناوری” دانشکدۀ فیزیک و فناوری را بر عهده داشتم . اکنون استاد همین بخش هستم. دارای همسر و سه فرزند هستم.”
فیض‌الله عبدالله‌زاده پدر خورشید عبدالله‌زاده از مؤسسان دانشگاه دولتی خجند بود. خورشید چند بار برای شرکت در همایشهای علمی به شهرهای بیرجند، تهران، رشت، کاشان، اصفهان و بناب سفر کرد. در سال ۱۳۸۸ به مناسبت انتشار ترجمۀ فارسی کتاب ارزنده اش (به روسی) در بارۀ کوشیار گیلانی در دانشگاه گیلان لوح شهروندی افتخاری دریافت کرد. این کتاب را مرحوم پرویز شهریاری ترجمه و شرکت انتشارات علمی و فرهنگی منتشر کرده است. کتاب خورشید دربارۀ ابومحمود خجندی (ریاضیدان و منجم همدورۀ بیرونی و کوشیار که رصدخانۀ ری را با نام سدس فخری بنا کرد) را نیز باقر مظفرزاده از روسی به فارسی ترجمه و مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر کرده است.
آثار زیر هم از اوست:
– تاریخ ریاضیات در آسیای میانه و شرق نزدیک، ۱۹۹۹٫
– ابومحمود خجندی و تاریخ نجوم تاجیکان، ۲۰۰۵٫
– فیزیک در آثار دانشمندان آسیای مرکزی و شرق نزدیک، ۲۰۰۹٫
– پایه‌های گسترش فناوری در آسیای میانه (به روسی)، ۲۰۱۱٫
خورشید عبدالله زاده در بسیاری از همایشهای علمی در داخل و خارج تاجیکستان حضور داشت و دهها مقاله عرضه یا منتشر کرده است. وی در سال ۱۳۹۰، نیز به دعوت مرکز پژوهشی میراث مکتوب در همایش بین‌المللی «میراث علمی غیاث‌الدین جمشید کاشانی» شرکت و سخنرانی کرد.
یاد و نامش گرامی باد.
“در ۲۵ سپتامبر ۱۹۴۰ در خجند در خانواده ای اهل علم به دنیا آمدم. در سال ۱۹۵۸ پس از اتمام دبیرستان وارد دانشکدۀ فیزیک و ریاضی مؤسسۀ آموزشی لنین آباد شدم که اکنون به نام آکادمیسین باباجان غفورف خوانده می شود. در سال ۱۹۶۳ از آنجا فارغ التحصیل شدم.
پس از گذراندن دورۀ سربازی از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۰ در دبیرستان شمارۀ ۱۶ فیزیک تدریس می کردم. سپس در سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۱ برای تکمیل پژوهشهای علمی خویش در مؤسسۀ اخترفیزیک تاجیکستان (دوشنبه) کار می کردم. در طول این سالها مدارج مختلف علمی را طی کردم. در سال ۱۹۸۲ از رسالۀ کارشناسی ارشد و در سال ۱۹۹۰ از رسالۀ دکتری خود با عنوان “تاریخ نجوم در خراسان و ماوراءالنهر” دفاع کردم.
از سال ۱۹۹۱ تا کنون در دانشگاه دولتی باباجان غفورف خجند فعالیت علمی و آموزشی دارم. ضمنا در سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۶ سرپرست شاخۀ علمی-پژوهشی یونسکو در دانشگاه مذکور بودم. در سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۸ هم مدیریت بخش “آموزش فیزیک و فناوری” دانشکدۀ فیزیک و فناوری را بر عهده داشتم . اکنون استاد همین بخش هستم. دارای همسر و سه فرزند هستم.”
فیض‌الله عبدالله‌زاده پدر خورشید عبدالله‌زاده از مؤسسان دانشگاه دولتی خجند بود. خورشید چند بار برای شرکت در همایشهای علمی به شهرهای بیرجند، تهران، رشت، کاشان، اصفهان و بناب سفر کرد. در سال ۱۳۸۸ به مناسبت انتشار ترجمۀ فارسی کتاب ارزنده اش (به روسی) در بارۀ کوشیار گیلانی در دانشگاه گیلان لوح شهروندی افتخاری دریافت کرد. این کتاب را مرحوم پرویز شهریاری ترجمه و شرکت انتشارات علمی و فرهنگی منتشر کرده است. کتاب خورشید دربارۀ ابومحمود خجندی (ریاضیدان و منجم همدورۀ بیرونی و کوشیار که رصدخانۀ ری را با نام سدس فخری بنا کرد) را نیز باقر مظفرزاده از روسی به فارسی ترجمه و مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر کرده است.
آثار زیر هم از اوست:
– تاریخ ریاضیات در آسیای میانه و شرق نزدیک، ۱۹۹۹٫
– ابومحمود خجندی و تاریخ نجوم تاجیکان، ۲۰۰۵٫
– فیزیک در آثار دانشمندان آسیای مرکزی و شرق نزدیک، ۲۰۰۹٫
– پایه‌های گسترش فناوری در آسیای میانه (به روسی)، ۲۰۱۱٫
خورشید عبدالله زاده در بسیاری از همایشهای علمی در داخل و خارج تاجیکستان حضور داشت و دهها مقاله عرضه یا منتشر کرده است. وی در سال ۱۳۹۰، نیز به دعوت مرکز پژوهشی میراث مکتوب در همایش بین‌المللی «میراث علمی غیاث‌الدین جمشید کاشانی» شرکت و سخنرانی کرد.
یاد و نامش گرامی باد.
محمد باقری
نظر کاربر: خدارحمتشون کنه / بنی طبا