- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

سیاحتی در قصه موش و گربه

میراث مکتوب- موش و گربه منسوب به عبید زاکانی، یکی از مردمی ترین و رایج ترین شعرهائی است که از چند قرن پیش ایرانی و فارسی زبان آن را در مکتبخانه ها و یا پس از آن خوانده است، و آنکه به مکتب نرفته نیز شنیده است. ابیات آن بعنوان مَثَل بر سر زبانها است، و حتّی می توان گفت که شهرت عبید زاکانی (درگذشته ۲- ۷۷۱ هجری قمری) به اندازۀ زیادی مدیون همین چکامه است. ایرانی که خاطرۀ این قصیدۀ شیرین از دوران کودکی در ذهنش باقی است، در بزرگی نیز به سمت دیگر نوشته‌های عبید می رود تا از آنها هم بهره جوید.
در کتابهای ادبی فارسی و بین مردم هر جا می روید و سر می‌ کشید جز این چیزی نمی یابید، و حتّی در بزرگترین تاریخ ادبیات فارسی امروز یعنی تاریخ ادبیات ذبیح‌الله صفا جز تحسین منظومه، تفسیر شیرینی از آن ارائه داده، که عبید چه طنزی و چه معنائی ازین چکامه ارائه کرده است.
علی محدث، در مقدمه ای که بر موش و گربه منسوب به عبید زاکانی بر اساس تصویر نسخه خطی کتابخانه ملّی تونس نگاشته است، با ذکر دلایلی درباره اینکه سراینده این منظومه، عبید زاکانی نمی باشد، به دنبال راهی برای شناخت سراینده اصلی است. وی در این مقدمه به بررسی سبب چاپ موش و گربه، سابقه داستان گربه و موش، معرفی نسخه تونس نیز می پردازد.
موش و گربه، منسوب به عبید زاکانی (تصویر نسخه خطی کتابخانه ملی تونس)، ترجمه به انگلیسی و سوئدی از بو اوتاس، به اهتمام و با مقدمه از علی محدث ، انتشارات دانشگاه اوپسالا ( Department of Linguistics and Philology) ، نوروز ۱۳۹۰ خورشیدی / مارس ۲۰۱۱ م
برای بهره برداری محققان تصویر نسخه خطی موش و گربه محفوظ در کتابخانه ملی تونس نیز در سایت گذاشته شده است. برای دریافت فایل نسخه روی «دریافت فایل» کلیک کنید.

[1]
[2]