- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

منظومۀ دُر خوشاب (تاریخ مشروطیت آذربایجان)

میراث مکتوب – نامش محمدعلی تخلص پروین مسمی به پروین میرازی آشتیانی مولد و موطن اصلی تبریز متولد 1340 برابر با 1240 شمسی به استناد اشعار و سروده اش سن عمرش 45 سال اهل فضل و دانش و علاقه مند به شاهنامۀ فردوسی و معتقد به آیات شریفۀ قرآن بطوریکه کراراً در ابیات و افکار خود انوار الهی را تداعی کرده و شاهد و ناظر سروده های خود قرار داده و تلویحاً به آرایه تلمیح ذهن خوانندگان خود را معنی به سروده های خود قرار داده و تلویحاً به آرایه تلمیح ذهن خوانندگان خود را معنی به کلمات قصار و پرمحتوای قرآن کریم و با توجه به راهنمائی های لدنی ابنای بشر خواننده را به سیر و حرکت تاریخی مردم جهت تعیین سرنوشت اجتماعی خود با توجه به فلسفه زندگی و یافتن حقایق و تطابق آن با وقایع کوشیده تا منحنی زندگی مردم ایران زمین را نمودار و خط مشی آنان را در فراز و نشیب ترسیم نماید.

کتاب حاضر به امید روشن نمودن نکات مبهم تاریخی که همراه نکات باریک ادبی است که به صورت وقایع نگاری و درج حقایق انقلاب مشروطیت است نگارنده آنچه را به رای العین مشاهده کرده بی حب و بغض بدون طرفداری از گروه مستبدین یا مشروطه خواهان در قالب مثنوی رزمی و عرفانی سروده تا خستگی تاریخی را به لطف نکات ادبی تلطیف نموده بلکه خواننده با ذوق ادبی که ذائقۀ خوش آیند هر اهل ادب و شعر است مسائل پیچیدۀ تاریخ مشروطیت را حل و فصل نماید به ویژه که نگارنده با انقلاب مشروطیت همزمان بوده و با سرزمین آذربایجان که مهد مبارزه علیه هواداران محمدعلیشاه قاجار که سمبل استبداد بوده کاملاً آشنایی داشته است.

کتاب دُر خوشاب در اوزان و محور تقارب و رمل به تأسی از شاهنامۀ فردوسی و مثنوی معنوی در حدود 21000 بیت به زبان فارسی و گهگاه آمیخته به زبان آذری سروده شده که با توجه به عینیت یافتن آن ارزش تاریخی و ادبی دارد . شاعر این مجموعه محمدعلی پروین میرزا است در سال 1300 ه. ق در شهر تبریز در محلۀ سرخاب که مقبره الشعرای فعلی است تولد یافته و در سال 1345 ه.ق نیز در زادگاه خود در آن مکان که قبلاً به گورستان مفبرۀ سید حمزه معروف بود از زندان تن پرکشید و به سرای جاویدان به معبود خود و لقاء الله پیوسته است.

این کتاب به سبک شاعران قدیم از توحید و نعت و منقبت پیغبر اعظم و مدح مولای متقیان شروع شده و تا حصول نتیجۀ مشروطیت و سردار سپه و وزارت جنگ رضا شاه ادامه یافته است.

کتاب حاضر نمودار عدم فرهنگ و علم و دانش حکومت و مردم است که چگونه به جای ساختار و ایجاد پایه و نهاد پیشرفت و انسانیت بنام جنگ و اختلاف آراء و افکار در کرۀ خاکی ده ها میلیون نفر از سالم ترین و خوش بنیه ترین مردم را از کسب و کار مهم زندگی جدا کرده و آنان را به جان یکدیگر انداختند تا همدیگر را بکشند و به این کشت و کشتار نام «پیروزی» نهند و مباهات و افتخار کنند به کشتن مردمی که پرارزش ترین شاهکارهای روی زمین را پدید آورده اند یعنی فرهنگ و هنر را.

محمدعلی پروین میرزای آشتیانی، دُر خوشاب، تهران، نسیم تحول، 992 صفحه، شمارگان: 1000 نسخه، قطع: وزیری، بها: 450000 ریال، 1395.

[1]
[2]