میراث مکتوب – این که آدمی بتواند بر نفس خود مهار بزند و سرکشی های درون خویش را نادیده بگیرد امری دشوار اما اگر محقق شود زیبا و شورانگیز است. 
یکی از سرکشی های تباهکار و بازدارنده در درون آدمی، که اگر دست کم انگاشته شود بر واقعیت جوهری وجود او راه می بندد، مقام زدگی و خود فریفتگی به چیزهایی است که در وجود انسان عارضی و گذرنده و ثانوی است اما حس خود خواهی وی آن را اصلی و جوهری و پاینده تلقی می کند و بدان دل می بندد. موقعیت هایی که برای انسان پیش می آید و پایگاه اجتماعی و وضعیت شغلی او را بظاهر برتر می برد اگر برای او به یک مشخصۀ عاطفی تبدیل شود و نگاهش را به عنوان یک برش شخصیتی به خود متوجه سازد، بیم آن می رود که دست به اقداماتی بزند که خود او در سوی دیگر قضیه از اعمال و اجرای نظایر آن نسبت به خود ناخشنود و گله مند باشد . این که شخص بتواند همیشه خود را وقتی مدعی است در مقام مدعی علیه و و قتی حاکم است در جایگاه محکوم ببیند، تمرین شخصیتی خاصی است که هرکسی به طور مشخص قادر به اعمال و اجرای آن نیست.
چنان که خود مؤلف توجه داشته نوادر و حکایات بسیار است و در آن به نکته ها و پند آموزی های فراوانی اشاره شده که کتاب در «اخلاق سلطنت» وی را از جهتی به مثابۀ یک کتاب اخلاق و به ویژه آورده است، چیزهای نادری که برای دلپذیر کردن تاریخ ضرورت دارد و به قول خود وی این قصه های دراز از نوادری و نکته ای و عبرتی خالی نباشد.
نوشتاری که در بالا آمده است، بخشی از مقالۀ دکتر محمدجعفر یاحقی با عنوان « با بسیار عجایب و نوادر» است که در کتاب این گونه ماندگار یادنامه دکتر استاد اسماعیل رفیعیان (به کوشش محمد طاهری خسروشاهی) به چاپ رسیده است.
متن کامل این مقاله را اینجا [1]بخوانید.
کتاب این گونه ماندگار (یادنامه دکتر استاد اسماعیل رفیعیان) از سوی موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران در سال 1393 منتشر شده است.