- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

الگوهای ساخت واژه در زبان فارسی

میراث مکتوب – کتاب الگوهای ساخت واژه در زبان فارسی زیر نظر حسین سامعی با همکاری ملیحه تفسیری از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شد.

 

طرح «الگوهای ساخت واژه در زبان فارسی» در سال های پایانی دهۀ 70 در گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی مطرح شد.در این طرح تنی چند از پژوهشگران با سرپرستی و نظارت علمی دکتر حسین سامعی به جمع آوری اطلاعات پرداختند.

این مجموعه بانک اطلاعاتی قواعد واژه سازی طبیعی زبان فارسی است. منظور از قاعده یک الگوی معین واژه ساختی است که بخشی از دانش زبانی سخن گویان فارسی زبان است و برای ادراک یا تولید واژه های غیر بسیط (مرکب) تازه، به صورتی منظم به کار گرفته می شود. منظور از قواعد طبیعی آن قواعدی است که اهل زبان در کاربردهای زبانی روزمرۀ خود به کار می گیرند و بخشی از توانایی طبیعی و نسبتاً فعال زبان آنان محسوب می شود.

منظور از زبان فارسی گونۀ معیار (گفتاری و نوشتاری) این زبان است، یعنی زبانی که فارسی زبانان امروز ایران از آن به عنوان وسیله ای برای ارتباط کلامی، انتقال اطلاعات، آموزش و نیز خلق آثار ادبی بهره می گیرند.

مخاطبان اصلی این مجموعه کسانی هستند که به صورتی حرفه ای با امور واژه سازی سر و کار دارند، مانند اعضای کارگروه های تخصصی واژه گزینی. این مجموعه علاوه بر پیشگفتار، شامل بخش های قواعد، اصطلاحات و نشانه ها، نمایه ها و کتابنامه است.

در بخش قواعد – که بخش مرکزی این مجموعه است – برای هر قاعده این اطلاعات درج شده است: الگو، سازه ها، نوع دستوری سازه ها، نوع دستوری حاصل ترکیب، مقولۀ معنایی سازه ها، نوع دستوری سازه ها، مقولۀ معنایی سازه ها، مقولۀ معنایی حاصل ترکیب، میزان زایایی، میزان فراوانی مصادیق، سبک مصادیق، شواهد موجود و پاره ای یادداشت های پراکنده دربارۀ ساخت یا کاربرد ترکیبات.

به علاوه ، هر قاعده با یک کد انحصاری مشخص شده است.

سامعی، حسین، تفسیری، ملیحه، الگوهای ساخت واژه در زبان فارسی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 382 صفحه، قطع: وزیری، شمارگان: 500 نسخه، بها: 200000ریال، 1393.

[1]
[2]