- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

در سوگ دکتر آفتاب اصغر

میراث مکتوب – ما ز بالاییم و بالا می­رویم   ما ز دریاییم و دریا می­رویم

لا اله اندر پی الّا الله است                 همچو لا ما هم به الّا می­رویم

دکتر آفتاب اصغر (متولد اول مارس 1940م در گجرات)، نویسنده، پژوهشگر، شاعر پارسی­گوی پاکستانی واستاد بخش فـارسی دانشکـدۀ خــاورشناسی دانشگـاه پـنجاب در لاهـور، دهم خرداد1394/ 31 می 2015م آسمانی شد.

وی پس از تحصیلات مقدماتی در زادگاه خود نزد استادانی چون مولوی فضل شاه ٬مولوی ابراهیم و مولوی قمرالدین فارسی آموخت؛ آنگاه به اخذ درجۀ کارشناسی ارشد زبان و ادب فارسی از دانشگاه پنجاب نایل شد. آفتاب اصغرجهت تکمیل تحصیلات در رشتۀ زبـان و ادبـیات فارسی در سال ١٨٨٥م به ایران سفر کرد و مدت ٦ سال زیر نظر استادان بنام ایرانی چـون بـدیع الزمـان فـروزانـفر، جـلال الدیـن هــمایی، ذبــیح اللـه صـفا، عبّاس زریـاب خـویی، حسـن مـینوچهر، ضیاءالدین سجادی و… به تحصیل، پژوهش و تتبّع در زمینۀ تاریخ و ادب فارسی پرداخت و سرانجام از رسالۀ دکتری خود با عنوان «تاریخ­ نویسی فارسی در هند و پاکستان» به راهنمایی استادان عباس زریاب خویی، ضیاءالدین سجادی، حسـن مـینوچهر بـا موفقیت کامل دفاع کرد؛ به طوری که در هـمان جـلسه، هـیأت داوران پیشنهاد چاپ این رساله را بـه دانشگـاه تـهران کـردند و تـقریظاتی نـیز بـرآن نـوشتند.

وی از سال ١٩٦٧م به تدریس در بخش فـارسی دانشکـدۀ خــاورشناسی دانشگـاه پـنجاب در لاهـور مشـغول شـد. استاد اصغر به زبان­های اردو، پنجابی،انگلیسی، عربی و فارسی آشنایی کامل داشت.

آثار استاد:

1.تاریخ­ نویسی فارسی در هند و پاکستان که مشتمل است بر تـاریخ نویسی فـارسی در عـصر تـیموریان بـزرگ از بـابر تـا اورنگ زیب (٩٣٢-١١١٨ق

2.ارمـغان کشـمیر(کشمیرشناسی)،  شامل مباحثی دربارۀ تاریخ و سیاست و ادبو فرهنگ و روابط علامه اقبال با کشـمیر بـه ضـمیمۀ تـرجـمۀ منظوم فارسی از اشعار اردوی اقبال دربـارۀ کشـمیر.

٣. ترجمۀ تفسیر جلد ٣قرآن موسوم به تفهیم القرآن از امام سید ابوالاعلی مودودی شامل سورۀ کهف تا سـورۀ روم از زبـان اردو بـه زبان فارسی.

٤.  منظرۀ مرگ که ترجـمۀ فـارسی از کـتاب مـوت کـامنظرنوشتۀ خواجه محمد اسلام، از اردوست.

 ٥. ترجمۀ خطبه­های جمعه از سید ابـوالاعـلی مـودودی بـه فـارسی.

 ٦. پـاسخ بـه سخنگویان مـتهاجمان.

 ٧. سـری کـتاب­های درسـی فـارسی(ازمتوسطه تا دوره دبیرستان).

8.  فرهنگ­دوستی تیموریان شبه قارۀ هند و پـاکسـتان.

9. تاریخ کشمیر مینو نظیر یا ایران صغیر.

10.تاریخ روابط مناسبات فرهنگی ایران صغیر با ایران کبیر.

11. استادان برجستۀ فارسی در پاکستان و خدمات آن­ها بـه زبان و ادبـیات ایـران.

12. عـندلیبان فارسی­گوی کشمیر.

13.با ایـران صـغیر آشـنا بشـوید.

14. مـریدپاکستانی و مراد ایرانی.

15. شاعر رنگین نوا طاهر غنی.

 16. آفریدآن مرد ایران صغیر.

استاد آفتاب اصغر، مقالات متعددی در زمینۀ ادب فارسی و تاریخ و فرهنگ ایرانی در مجلات مختلف مثل مجلۀتحقیق دانشگاه پنجاب به چاپ رسانده­اند؛ از آن جمله: «مرثیه گم­شدۀ امیرخسرو در مرگ خواجه نظام الدین اولیا»، «مرثیۀ خان شهید»، «زیجات مرسوم در شبه قاره و تصحیح زیج مظفر شاهی» و… وی به دلیل لیاقت و شایستگی در امر پژوهش، جوایزی از دانشگاه پنجاب و اتحادیۀ نـویسندگان پـاکسـتان ورایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لاهور دریافت کرده است.

گروه زبان و ادبیات فارسی و مرکز تحقیقات فارسی علامه اقبال لاهوری دانشگاه علّامۀ طباطبائی ضمن پاس­داشت مقام شامخ استاد آفتاب اصغر در خدمت به زبان و ادب و فرهنگ ایرانی و فارسی در شبه قاره، درگذشت این استاد بزرگ و فرهیخته را که برای جامعۀ ادبی ضایعه­ای جبران­ناپذیر است، به پیشگاه خانوادۀ بزرگ زبان و ادب و فرهنگ ایرانی و فارسی و آینه داران ادب فارسی در پاکستان و جهان فارسی  تسلیت می­گوید.

گروه زبان و ادبیات فارسی و مرکز تحقیقات فارسی علامه اقبال لاهوری دانشگاه علّامۀ طباطبائی

[1]
[2]