- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

مجموعه اشعار وصّاف الحضره

میراث مکتوب – شهاب‌الدین یا شرف‌الدین عبدالله بن فضل‌الله شیرازی، معروف به وصّاف الحضره و شرف شیرازی، ادیب و شاعر سدۀ هفتم هجری قمری است.

اطلاعات موجود در باب وصّاف بسیار اندک است و تنها همین قدر معلوم است که به سال 663ق در شیراز زاده شده و در همان شهر به کسب دانش پرداخته و نهایتاً به خدمت دیوانی درآمده بوده است. پدر او، فضل‌الله، ملقب به عزّالدین، از عُمّال دولتی ایلخانان در فارس بود. وصّاف در دیوان خواجه صدرالدین احمد خالدی زنجانی، نایب امیر طغاجار، و نیز خواجه رشیدالدین فضل‌الله، صاحب مقام و منصب بود.

کتاب تاریخ تجزیة الامصار و تزجیة الاعصار، معروف به تاریخ وصّاف، مشهورترین اثر اوست در پنج مجلد که وقایع سال‌های 656ق (فتح بغداد) تا 728ق (اواسط سلطنت ابوسعید بهادرخان) را در بر می‌گیرد. بخشی نیز بین جلد چهارم و پنجم گنجانده شده که خلاصه‌ای است از تاریخ جهان‌گشای جوینی. این کتاب نه تنها در زمان حیات مؤلف آن از اقبال خوبی برخوردار شد، بلکه پس از آن نیز همواره مورد توجه مورخان بوده است؛ چنان‌که اغلب نویسندگان تواریخ بعدی، از جمله صاحب روضة الصفا و حبیب السّیر، در ذکر حوادث سال‌های مزبور عین عبارات وصّاف را نقل کرده‌اند.

وصّاف که علاوه بر تاریخ‌نگاری در سرودن شعر فارسی و عربی نیز دستی داشته، بسیاری از ابیات و قطعات و قصاید خود را، به مناسبت، در متن کتاب خویش ذکر کرده است. تمامی منابعی که در باب شعر وصّاف اطلاعی به دست داده‌اند بر این نکته تصریح کرده‌اند که وی صاحب دیوان مستقلی نبوده و اشعارش را در ضمن تاریخ وصّاف آورده است. این موضوع خود باعث کم‌توجهی و نادیده گرفتن اشعار او در پژوهش‌های ادبی شده و در نتیجه ضرورت فراهم آوردن آن‌ها را در یک مجموعۀ مستقل موجب گشته است. مجموعۀ حاضر شامل مقدمه، مجموعۀ اشعار وصّاف الحضره، پیوست (شامل اشعار چاپ سنگی)، تعلیقات، فهرست ابیات و کتابنامه است.

کتاب مجموعه اشعار وصّاف الحضره، به کوشش خانم حکیمه دسترنجی و دکتر محمدرضا نصیری، عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی گردآوری شده و انتشارات هفت وادی آن را در 121 صفحه و به بهای 100000 ریال منتشر کرده است.

منبع: فرهنگستان زبان و ادب فارسی [1]

[2]
[3]