میراث مکتوب – انتشارات العربی کتابی با عنوان آئین های تشیع، هویت و سیاست اثر نویسنده و پژوهشگر عربستانی دکتر«حمزه الحسن» را در 768 صفحه در بیروت منتشر کرده است.
دانستن برخی از عادات و آداب و رسوم مذهبی شیعه کمک شایانی به درک بهتر از رفتار این گروه از مسلمانان می کند به نحوی که دیگر نیازی به ورود در بحث و جدال با طرفداران آن در خصوص مشروعیت این گونه رفتارها ایجاد نخواهد کرد، لذا این کتاب به شرح و توضیح مفهوم تشیع و منابع شرعی آئین ها و مراسم و دیدگاههای مذهبی و اجتماعی تشیع می پردازد و برخی ازعادات مذهبی شیعه را بطور مفصل شرح داده و عوامل تاریخی، سیاسی و اجتماعی این گونه مراسم و عادات سنتی آنها را توضیح می دهد.
همچنین نویسنده تلاش می کند تا عواملی که باعث شده شیعه در طی قرون متمادی در مجادله سیاسی، اجتماعی و مذهبی فائق آیند، روشن گردد. کتاب در شش فصل درعناوین کلی ذیل و نیز یک مقدمه و خاتمه تنظیم شده است: در مقدمه تلاش شده تا مفهومی درست از شیعه ارائه نماید و درفصل نخست به مفهوم آئین های شیعی و مشروعیت دادن به آنها و فقهی نمودن مباحث آن و نمادهای شیعی و برخی تجلیات این آئین ها اشاره می نماید.
فصل دوم به تحول عادات و آداب مذهبی شیعه در دو موضوع زیارت اماکن مقدس و مزار ائمۀ علیهم السلام و نیز دعا کردن اختصاص دارد.
فصل سوم به موضوع سرودن اشعار در مدح وثنای ائمه شیعه علیهم السلام به ویژه امام حسین علیه السلام و واقعه کربلا می پردازد.
فصل چهارم ریشه های سیاسی و تاریخی انقلاب های شیعه از دوران اعلام هویت و نیز در دوران پادشاهان صفوی و نیز اوضاع سیاسی شیعه درعراق را توضیح می دهد. فصل پنجم به رابطه آئین های مذهبی تشیع با سیاست اختصاص داشته و به عنوان نمونه به دوران عثمانی و مبارزه تشیع در قالب مراسم عاشورا با حکومت عثمانی و نیز نمونه هایی از مخالفت شیعیان با دولت ها از طریق برگزاری مراسم عزاداری محرم در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس اشاره می نماید.
فصل ششم نیز به سازش برخی از آداب و رسوم مذهبی تشیع با شرایط زمان و به روز کردن آنها و نیز ایجاد نوعی اصلاحات در این گونه عادت های مذهبی در شیعه اختصاص یافته است؛ در خاتمه کتاب به مطالبی کلی پیرامون آئین های تشیع، هویت و سیاست و رابطه هر سه با یکدیگر اشاره می کند.
حمزه الحسن، آئین های تشیع، هویت و سیاست، بیروت، انتشارات العربی، 2014م.