میراث مکتوب – رسالۀ ابدالیه یکی از مهم‌ترین و اصلی ترین آثار فارسی مولانا یعقوب چرخی (متوفی 851ق) به شمار می‌آید.
این رسالۀ عرفانی در صفات اولیاءالله و برخی از مراتب و طبقات عرفانی آنان نگاشته شده و در آن به مقامات خواجه بهاءالدین نقشبند و علاءالدین عطار نیز اشاره شده است. چرخی در این رساله به استناد سخنان عارفی چون هجویری در کشف المحجوب به شرح مقام اولیاءالله می‌پردازد و داستانی را در اثبات مرتبه اولیاء از زمان سلطان محمود غزنوی نقل می‌کند. چرخی در رسالۀ ابدالیه به طبقه بندی اولیاءالله براساس روایتی از پیامبر اکرم (ص) پرداخته و به ویژگی‌های قطب و ابدال بیشتر می‌پردازد.
این رساله هرچند به طور مستقل در باب مرتبه و تعداد و صفات و خصوصیات ابدال انگاشته شده ولی پیش از چرخی ابن عربی بیش از هر کسی درباره ابدال و خصوصیات آن سخن گفته است.
در این مقاله ضمن شرح مختصری در خصوص احوال و آثار چرخی، به ارزش و اهمیت این رساله و معرفی ویژگی‌های ادبی و عرفانی آن پرداخته شده است.
ادامه مقاله را که در شماره دوم نامه بهارستان منتشر شده است اینجا [1] بخوانید.