- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

فهرست کتاب‌های خطی فارسی در کتابخانه دانشگاه اوپسالا

ميراث مكتوب – فهرست کتاب‌های خطی فارسی در کتابخانۀ دانشگاه اوپسالا عنوان کتاب جدید علی محدث است که در دی ماه 1390/ ژانویۀ 2012 توسط انتشارات دانشگاه اوپسالای سوئد منتشر شده و به تازگی پس از سه سال انتشار به ایران رسیده است.

در پیشگفتار این کتاب 460 صفحه ای آمده است:

«مجموعۀ مخطوطات عربی و فارسی و ترکی از مجموعه های گران‌قدر این کتابخانه است که بیشتر توسط پژوهشگران و جهانگردان سوئدی از ماورالنهر و ترکیه خریداری شده، ده پانزده جلدی در سال 1891 (1309هـ) از سوی سلطان عبدالحمید دوم امپراطور عثمانی به اسکار دوم پادشاه سوئد اهدا شده، بعضی توسط سفرا و نمایندگان سیاسی سوئد در ممالک دیگر فراهم آمده و یا از راه های دیگر و توسط افراد گوناگون به کتابخانه فروخته یا اهدا گشته است.»

علی محدث استاد اسبق دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران که اکنون دیرزمانی است کتابدار کتاب های خطی دانشگاه اوپسالاست، شیوۀ نگارش فهرست خود را در پیشگفتار کتاب این گونه توضیح داده است:
1. در کمال اختصار سخن گفته ام.
2. امتیازات نسخۀ خطی را به طوری بارز نشان داده ام. در نسخه های هنری غالبا حتی نقش تک تک مجالس نقاشی را بیان کرده ام تا کار برای هنر دوستان نیز هموار باشد.
3. جز ذکر همۀ خصوصیات نسخه شناسی، هر مُهری که در صفحات یافت شده شناسانده ام و عبارات و کلمات داخل مهر ها را خوانده و ضبط کرده ام.
4. نسخه های منحصر یا گمنام را به طور مفصل تری توضیح داده ام تا پژوهشگران از اقصی نقاط جهان بتوانند نسخۀ مطلوب خود را بی واهمه ای سفارش بدهند.
5. توضیحاتی که آورده ام در بسیاری موارد تکمیل کنندۀ اطلاعات فهرست ها یا تصحیح کنندۀ اغلاط فهرست ارجمند احمد منزوی یا فهارس مشهور دیگر است.
6. یک مشکل بزرگ در مخطوطات، خواندن اقلام و خطوط ناخوانا و بغرنج، یا سال کتابت نسخه ها یا حتی پیدا کردن آغاز و انجام رساله ها است. چنان که در دو فهرست قدیمی فهرست نویسان گاه از خواندن و یافتن نام کتاب یا مؤلف یا آغاز و انجام رساله یا سال کتابت و غیره ناتوان بوده اند. در این فهرست این گونه امور تا حد امکان رعایت شده و راه برای پژوهشگر هموارتر شده است.

علی محدث، نگارندۀ کتاب فهرست کتاب های خطی فارسی در کتابخانۀ دانشگاه اوپسالا، همچنین خبر از انتشار گزیده ای از فهرست حاضر را به زبان انگلیسی داده که در مجلدی جداگانه انتشار می یابد.
فهرست کامل ابواب کتاب را در زیر می بینید:
1. لغت نامه ها
2. دستور زبان (صرف و نحو)
3.آداب ترسّل
4.دیوان شعر، منظومه (مجموعه های شعری، ترکان پارسی گو، ترجمۀ شعر عربی، شعر در فنون دیگر)
5. ادبیات نثری
6. امثال – نامه ها
7. افسانه، داستان
8. تراجم، سیر
9. تاریخ
10. ریاضی
11. اسطرلاب، تقویم
12. طبیعیّات، صنایع
13. طب، پزشکی
14. کیمیا، جفر، علوم غریبه
15. دایره المعارف
16. فلسفه
17. کلام، عقاید
18. عرفان
19. فلسفۀ عملی
20. دین
21. فقه
22. مجموعه ها
23. چهار کتاب

کتاب فهرست کتاب های خطی فارسی در کتابخانۀ دانشگاه اوپسالا در انتها چهار فهرست و نمایه (فهرست نسخه های خطی فارسی، فهرست مخطوطات عربی، فهرست کتاب های خطی ترکی و فهرست نام نویسندگان) دارد که استفاده از کتاب را برای خوانندگان آسان می سازد.

محدث، علي: فهرست کتاب‌های خطی فارسی در کتابخانۀ دانشگاه اوپسالا ، سوئد: اوپسالا، دانشگاه اوپسالا، 2012.

معرفی کتاب از سهیلا یوسفی

[1]
[2]