- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

بررسی راهکارهای نوین برای ارتقای دسترس‌پذیری نسخ خطی

سومین نشست از سلسله‌نشست‌های تخصصی مقاله‌محور با عنوان دسترسی به گنجینه تاریخی: بهینه‌سازی استفاده از نسخه‌های خطی، روز دوشنبه ۱۷ آذر ماه ۱۴۰۴ از ساعت ۱۰ الی ۱۲در اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملی برگزار شد.

این نشست به همت اداره‌کل پژوهش، کتابداری و آموزش سازمان و با دبیری پریسا پاسیار، کارشناس پژوهشی سازمان، برگزار شد. در این نشست، ابراهیم افشار زنجانی، استاد بازنشسته دانشگاه اصفهان، و حسن مقدس‌زاده، عضو هیئت‌علمی سازمان، دیدگاه‌های خود را درباره راهکارهای نوین توسعه دسترسی به نسخ خطی ارائه کردند.

در ابتدای جلسه پریسا پاسیار، دبیر نشست، به معرفی کوتاهی از مقاله مورد بحث در نشست پرداخت. وی ضمن معرفی مقاله به معرفی نویسندگان و همچنین محل و نحوه ارائه مقاله در نشست‌های اقماری ایفلا ۲۰۲۵ اشاره کرد.

پس از دبیر نشست، ابراهیم افشار زنجانی به ارائه خلاصه‌ای از مقاله «گشودن گنجینه تاریخی: بهینه‌سازی استفاده از نسخه‌های خطی در کتابخانه ملی اندونزی در عصر دیجیتال» که در سال ۲۰۲۵ در ایفلا ارائه شده بود، پرداخت. افشار زنجانی افزود: «در اندونزی به‌دلیل شرایط آب و هوایی از جمله رطوبت و گرمای بالا، نسخ خطی در معرض آسیب‌های متعدد قرار دارد؛ لذا کتابخانه ملی این کشور بر آن شده که از طرق مختلف و با استفاده از امکاناتی که محیط دیجیتال فراهم نموده، این نسخ را از طریق بازآفرینی و دیجیتال‌سازی بصورت مجازی در دسترس عموم قرار دهد تا از آسیب به نسخ فیزیکی بر اثر استفاده جلوگیری نماید. مهم‌ترین این فعالیت‌ها عبارتند از: تبدیل مطالب نسخ خطی به قالب‌های جدید و مدرن، دیجیتال‌سازی نسخ خطی، تولید کتاب‌های مصور و کمیک براساس نسخ خطی، ایجاد پلتفرم‌های ارائه و به اشتراک‌گذاری نسخ خطی و برنامه‌های بلندخوانی و مسابقه کتاب.»

در ادامه، حسن مقدس‌زاده، ضمن ارائه توضیحات تکمیلی در مورد مقاله، به ارائه راهکارها و پیشنهاداتی برای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران پرداخت. اعم پیشنهادات ارائه شده عبارتند از: حرکت از سیاست حفظ نسخ خطی به بازآفرینی و دسترس‌پذیری نسخ؛ تشکیل کارگروه بازآفرینی نسخه‌های خطی در سازمان و تعریف سالانه چند پروژه بازآفرینی داستانی یا تصویری با استفاده از نسخ خطی؛ ایجاد اپلیکیشن به اشتراک‌گذاری نسخ خطی؛ استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی برای به اشتراک‌گذاری نسخ خطی و آثار تولید شده از آن‌ها.

در پایان نشست، شرکت‌کنندگان نظرات و پیشنهادهای خود را مطرح کردند و پرسش‌های مطرح‌شده از سوی سخنرانان پاسخ داده شد.

[1]

منبع: کتابخانه ملی

[2]
[3]