یکی از مهم‌ترین آثاری که در اوایل این دوران و در عهد سلاجقه روم در این سرزمین به نثر فارسی نوشته شد کتاب روضه العقول، ساخته و پرداختۀ محمد بن غازی ملطیوی است که ترجمه و تحریری است از مرزبان نامۀ اسپهبد مرزبان بن رستم بن شروین، از ملوک آل باوند طبرستان، که در اواخر سدۀ چهارم یا اوایل سدۀ پنجم هجری آن را تصنیف کرده بود.
محمد بن غازی، چنانکه خود در مقدمۀ روضه العقول آورده است، ترجمه و تحریر این کتاب را در سال ۵۹۸ به پایان برده و به نام سلیمان شاه بن قلج ارسلان مصدر ساخته است.
از بابی که محمد غازی در مقدمۀ روضه العقول در احوال خود آورده است چنین بر می آید که وی با دگرگون شدن اوضاع در ملطلیه، از سفر به حجاز و عراق بازمی ماند، دشمنان بر او دست می یابند و اموالش را مصارده و خودش را زندانی و سپس به حران تبعید می کنند.
یکی از ویژگی این اثر این است که برخلاف دیگر مجموعه داستان های موجود در حوزه نثر، تمام داستان های این کتاب ایرانی هستند.
این کتاب پیش از این با تصحیح محمد روشن و ابوالقاسم جلیل‌پور (انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی) و جلیل نظری (دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز انتشارات علمی) به چاپ رسیده و دکتر فتح‌الله مجتبایی به تازگی این کتاب را تصحیح کرده است.
مرزبان نامۀ بزرگ (روضه العقول) به تصحیح فتح‌الله مجتبایی و غلامعلی آریا با همکاری فتانه کهوند در ۲۲۰۰ نسخه، ۵۰۴ صفحه و به بهای ۳۵۰۰۰۰ ریال در سال ۱۳۹۳ از سوی انتشارات خوارزمی منتشر شده است.