کتاب «سفرنامه‌های آلمانی‌ها در ایران دوره صفوی» با ترجمه ساسان طهماسبی از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب در ادامه انتشار دو کتاب «سفرنامه انگلیسی‌ها در ایران؛ دوره شاه طهماسب و شاه محمد خدابنده» و «سفرنامه جان بل؛ گزارش ماموریت سفیر پطر کبیر به دربار شاه سلطان حسین» که بهار ۱۴۰۳ منتشر شدند و سفرنامه‌هایی از نویسندگان خارجی درباره ایران عصر صفوی بودند، چاپ شده است.
این کتاب ترجمه مجموعه‌ای است که ویلم فلور پژوهشگر تاریخ ایران با عنوان «منابع آلمانی درباره ایران دوره صفوی» گردآوری و به انگلیسی ترجمه و تصحیح کرده و ۱۰ سفرنامه و ۲ پژوهش کلاسیک را در برمی‌گیرد.
نخستین پژوهش با عنوان «کشور ایران» ارائه دهنده توصیفی کلی از ایران عصر صفوی است و دومین مطلب که عنوان مشخصی هم ندارد، به ایران، قفقاز، سواحل دریای کاسپین، بندرهای روسی این دریا، حمله روس‌ها به ایران بعد از شورش محمود افغان و … می‌پردازد. این پژوهش‌ها که نویسندگانشان مشخص نیستند بر سفرنامه‌های مسافران آلمانی به ایران تکیه دارند؛ به ویژه سفرنامه آدام اولئاریوس. گزارش‌های مرتبط با شورش افغان‌ها و حوادث بعد از سقوط صفویه هم از آثاری مثل سفرنامه کروسینسکی برداشت شده‌اند.
سفرنامه‌های مندرج در این کتاب به این ترتیب هستند: «سفرنامه فان تیوفل»، «سفرنامه فان پوزر»، «سفرنامه سیاح گمنام»، «سفرنامه یوهان زیگموند ورفبین»، «سفرنامه یوهان فان در بیهر»، «سفرنامه یورگن اندرسون»، «سفرنامه کریستین بورکهارت»، «سفرنامه دنیل پارتای»، «سفرنامه کریستوف لانگهانز» و «سفرنامه یوهان گاتلیب ورم».
[1]
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «این دریا از لحاظ ماهی بسیار غنی است، ولی زمین آنجا مانند زمین مکه کاملاً بایر است. با وجود این و علی رغم انبوهی از مردم که از نواحی دوردست ایران و سواحل عربستان و هند از طریق دریا و خشکی، به گمبرون می‌آیند، چون این شهر به خوبی تامین می‌شود، از لحاظ ماهی، گوشت، محصولات کشاورزی و باغی و سایر مایحتاج زندگی، هیچ کمبودی ندارد و همه چیز حتی شراب به وفور و ارزانی یافت می‌شود.
در اکتبر ۱۶۴۴/ رجب – شعبان ۱۰۵۴ زلزله وحشتناکی که نظیرش در ایران دیده نشده بود، در گمبرون اتفاق افتاد. شکاف‌های بزرگی در زمین ایجاد و تمام شهر با خاک یکسان شد، به جز تعداد اندکی از محکم‌ترین و مهم‌ترین خانه‌هایی که از سنگ ساخته شده بودند. تعداد زیادی از مردم از جمله حاکم شهر جان خود را از دست دادند. دو تن از کارکنان کمپانی هند شرقی هلند نیز کشته شدند و تجارتخانه هلندی ها کاملاً ویران شد.
سفر از گمبرون به اصفهان که باید با اسب و شتر یا با پای پیاده، از طریق کوه‌های بسیار بلندی انجام شود، حدود یک ماه به طول می انجامد، اما در مجموع امن است، زیرا حکام موظفند جاده‌ها را از وجود راهزنان پاکسازی کنند، وگرنه باید کالاهای مسروقه را به صاحبانشان بازپس دهند.»
کتاب «سفرنامه‌های آلمانی‌ها در ایران دوره صفوی» با ترجمه ساسان طهماسبی در ۲۳۸ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۲۹۰ هزار تومان از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر و راهی بازار نشر شده است.
منبع: ایبنا