- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

جشن‌های کهن ایرانی

میراث مکتوب – جشن‌های کهن ایرانی کتابی است که به بررسی جشن‌های ایرانیان دوره باستان در منابع مختلف پرداخته و راز جاودانگی این جشن‌ها را در گوهر طبیعی آن مانند نوروز می‌داند.

چاپ دوم جشن‌های کهن ایرانی تالیف سعید وزیری با ۳۱ یادداشت درباره جشن‌های ایران در دوره باستان منتشر شد. در آغاز کتاب شعری از نویسنده با نام «نام روزها» از کتاب «رنگین‌کمان باغ دانایی» آورده شده که در ۳۰ بیت نام روزهای تقویم زرتشتی را بیان کرده است.

نویسنده در یادداشت نخست که «درآمد» نام دارد، می‌نویسد: «نگاهی به نوشته‌های نوروزنامه‌ها نشان می‌دهد که نه ایرانیان و نه مسلمانان ایران، هیچ گاه از این روز که آغاز سال است با نام عید یاد نکرده‌اند. انگار که شاعران، نویسندگان و دانشمندان دینی هم نوروز را عید نمی‌دانسته‌اند و بر آن بودند تا از آن با واژگانی مانند روزِ نو، نوبهار، آیین جم، نسیم باد نوروزی و… یاد کنند.»

«اَید (عید)»، «جشن»، «روز»، «زن و روشنایی»، «آب، باد، آتش، خاک (زمین)»، «زمین، آسمان، ماه، خورشید»، «ماه‌های ایرانی و نام جشن‌های هر ماه»، «نام جشن‌ها»، «ما ایرانی‌ها هفته نداشتیم»، «نوروز»، «نوروز در ادب فارسی»، «آیا عدد سیزده نحس است؟»،‌ «رسم‌های نوروزی در دوره ساسانیان» و «هفت شین، یا هفت سین، یا هفت؟» برخی از بخش‌های کتاب را تشکیل می‌دهند.

به اعتقاد مهرداد بهار، از هزاره سوم پیش از میلاد در آسیای خوربری (غربی) دو عید رواج داشته، عید آفرینش در اوایل پاییز و عید باززایی که در آغاز بهار برگزار می‌شده است. این دو عید حتی تا اواسط هزاره نخست پیش از میلاد در آسیای غربی وجود داشتند و در واقع قدمت هر دو عید در این نقطه نشان می‌دهد که در ایران، نوروز جشن بهاری و مهرگان عید پاییزی بوده است.

از بخش‌های دیگر کتاب می‌توان «سیزده به‌در»، «جشن سوری»، «میرنوروزی»، «حاجی فیروز»، «از سیاوش اسطوره‌ای تا فیروز ایرانی»،‌ «جشن تیرگان»، «چگونه جشن تیرگان پدید آمد؟»، «آرش کمانگیر»، «جشن مهرگان»، «جشن شب یلدا»، «تولد مهر سوشیانس در شب یلدا»، «جشن سده»، «چهلم یلدا»، «جشن اسفندگان» و «یادداشت پایانی» اشاره کرد.

درباره «سیزده به‌در» در این کتاب آمده است: «در زمان ساسانیان جشن سیزده به‌در از روز سیزدهم فروردین آغاز می‌شد و در روز هیجدهم آن ماه به پایان می‌رسید؛ این جشن برای سیر و گشت در باغ و بوستان بود، سیر و گشت همراه با آوای رود، سرود خواندن و دست‌افشانی، گردش‌های گروهی. انداختن سبزی در آب، سبز کردن سبزی، کاشتن سبزی حتی در داخل اتاق و شاید هم کاخ سلطنتی یک‌گونه جادوی بهاری است، جادویی که بهار را به همراه دارد.»

چاپ دوم «جشن‌های کهن ایرانی» تالیف سعید وزیری در ۱۲۰ صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای پنج‌هزار تومان از سوی انتشارات نظری راهی بازار کتاب شده است.

منبع: ایبنا

[1]
[2]