میراث مکتوب- دیوان رفیع‌الدّین مسعود لنبانی با مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی و با همکاری لیلا شوقی توسط انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی عرضه شده است.
رفیع‌الدّین مسعود لنبانی از گویندگان معروف و از نمایندگان شعر نیمه اول سده هفتم اصفهان و منسوب به «لنبان» است. او از معاصران کمال‌اسماعیل اصفهانی و نجیب‌الدّین جرفادقانی و مانند پدرش، رفیع‌الدّین عبدالعزیز، از شاعران وابسته به دستگاه آلِ خجند بود.
لنبانی علاوه‌بر بعضی از بزرگان خجندی و حکومتیان شهر، جلال‌الدین خوارزمشاه را هم که در جنگ‌وگریزهای خود، در سال‌های ۶۲۱ و ۶۲۵ ق به اصفهان آمد، ستوده است. شعر او در این ستایش‌ها گذشته از آنکه نمونه‌ای از آثار قصیده‌سرایان سده هفتم را به دست می‌دهد، به‌سببِ پیوندش با آخرین «سلطان» شجاع و ناکام خوارزمشاهی و بعضی از حاکمان محلّی، زوایایی از تاریخ نیمۀ اوّل سده هفتم اصفهان را روشن می‌کند؛ همچنان‌که ستایش او از مظفرالدّین ابوبکر بن سعد زنگی، حاکم فارس، مانند مدایح کمال اسماعیل، نگرانی گوینده‌هایی از جامعه فرهنگی اصفهان را از ناامنی و پریشانی اوضاع شهر نشان می‌دهد.
رفیع‌الدّین لنبانی از جمله کسانی است که احتمالاً در نظامیه اصفهان که مخصوص شافعیان بود، متون عربی را به‌خوبی خوانده و در ادبیّات عرب مهارتی یافته بود؛ نامه‌ای که او به شیخ شهاب‌الدّین عمر سهروردی، صاحب عوارف‌المعارف نوشته است و اخیراً مصحّحان آن را یافته‌اند، از قدرت و مهارتش در زبان و ادبیات عربی حکایت دارد.
مجموعه اشعار استادانه او نیز در عین اندک‌شماربودن، غیر از فواید تاریخی از نظرِ اشتمال بر بعضی از آیین‌ها و امثال ناب و کهن فارسی، گنجینه‌ای از واژگان تازه عصری است و مانند بسیاری از آثار پیش‌از مغول، مجموعه‌ای پرمایه است که خوانندگان علاقه‌مند ارزش‌های آن را درخواهند یافت. گذشته از آن، در اهمیت این دیوان همین بس که در سده‌های هفتم و هشتم در حوزه فرهنگی فارس خوانده می‌شده است و نشانه‌هایی از تأثیر آن در دیوان حافظ به‌خوبی پیداست.
دیوان رفیع پیش‌از این، دوبار به‌گونه‌ای چاپ شده است و در هر دو چاپ، رفیع‌الدّین مسعود بن عبدالعزیز و رفیع‌الدّین عبدالعزیز بن مسعود را، ظاهراً به‌سببِ همانندی لقب، گوینده‌ای واحد دانسته‌اند و اشعار آنها را کم‌وبیش در هم آمیخته‌اند. مصحّحان با جست‌وجو در دست‌نویس‌ها، تذکره‌ها و جنگ‌های دستیاب، اشعار و آثار او را شناسایی کرده و با تصحیحی دیگر و افزودن مقدّمه و توضیحات و پیوست‌های لازم به چاپ رسانده‌اند.
اخیراً دیوان رفیع‌الدّین مسعود لنبانی با مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی و با همکاری لیلا شوقی توسط انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی عرضه شده است.
منبع: فرهنگستان زبان و ادب فارسی